De mondiale groei stelt al heel lang teleur en in veel landen worden de groeiramingen over het algemeen al even lang naar beneden bijgesteld. De reacties van de financiële markten zijn navenant geweest. Diverse indicatoren voor de financiële markten die gevoelig zijn voor de wereldconjunctuur, verbeteren sinds eind februari echter. Zo hebben de grondstofprijzen zich hersteld en zijn de spreads bij high yield obligaties afgenomen.
De vraag is of dit een kortdurende opleving is, die mogelijk in de hand wordt gewerkt door het ruime monetaire beleid in Europa, Japan en China, of dat het wijst op een daadwerkelijke conjuncturele verbetering. In het eerste geval zal de stijging van cyclische en risicovolle beleggingen ophouden en zal er een correctie volgen. In het tweede geval zal de rally van deze beleggingscategorieën duurzaam blijken.
Zelfs wanneer alles goed gaat, schetsen de mondiale economische indicatoren meestal een nogal gemengd beeld. Het komt maar zelden voor dat alle indicatoren dezelfde kant op wijzen. En wanneer dat wel zo is, kun je er op rekenen dat de informatie die besloten ligt in een dergelijk patroon, volledig door de financiële markten is verwerkt. Het is de taak van een econoom om de cijfers te analyseren en daar een oordeel over te vormen.
Naar mijn mening is er reden voor voorzichtig optimisme. De indicatoren voor het ondernemersvertrouwen geven belangrijke cyclische signalen. Deze vielen in april over het algemeen wat tegen, maar in maart waren ze, in sterkere mate, beter dan verwacht. Omdat Pasen dit jaar vroeg viel, op 27 maart, moeten de cijfers voor maart en april een beetje worden gemiddeld. Het beeld dat dan naar voren komt, is gematigd positief.
Europese autoverkopen
De economie van de eurozone is in het eerste kwartaal sterker gegroeid dan verwacht. Zelfs als we er rekening mee houden dat de groei werd geflatteerd door de zachte winter en zich in het tweede kwartaal mogelijk een correctie voordoet, blijven de onderliggende trends gunstig.
De autoverkopen in de EU ontwikkelen zich goed en stegen in april met 9,1% j-o-j. In de eurozone bedroeg de toename zelfs 9,8%.
Zwakke productie, sterkere orders
De industriële productie in de eurozone als geheel en in Duitsland was zwak, maar de Duitse orders ontwikkelden zich in maart krachtig. Dat gold vooral voor buitenlandse orders, met name uit niet-eurolanden.
Die zijn een belangrijke indicator, omdat Duitsland een export-grootmacht is. De Duitse exportorders zijn daarom een interessante vingerwijzing voor de richting waarin de wereldconjunctuur zich ontwikkelt.
Nieuwe initiatieven in China
De Chinese leiders hebben onlangs een driejarenprogramma aangekondigd voor infrastructurele uitgaven tot bijna 2% van het BBP. Helaas is niet duidelijk, in ieder geval niet voor mij, of deze uitgaven al onderdeel waren van eerder aangekondigde plannen of dat het om extra uitgaven gaat. Niettemin zijn de bedoelingen van de Chinese leiders heel duidelijk. Ze accepteren in deze fase geen sterke vertraging van de economische groei en zullen hun toevlucht nemen tot conventionele stimuleringsmaatregelen als zij dat noodzakelijk achten. Dit is positief voor de vooruitzichten op korte termijn. Het roept uiteraard twijfels op over de binding aan de transformatie van het groeimodel van vooral export en bouw naar meer dienstverlening en binnenlandse consumptie.
De Chinese beleidsmakers hadden eerder de bedrijvigheid een impuls gegeven via het monetaire en kredietbeleid. De combinatie van budgettaire en monetaire stimulansen zal waarschijnlijk behoorlijk effectief zijn. Hoewel het algemene beeld voor China nog steeds een geleidelijk afnemende totale groei is, zijn de vooruitzichten voor de korte termijn hoopgevend.
Amerikaanse consument komt uit zijn winterslaap
De Amerikaanse detailhandelsverkopen ontwikkelden zich in april beter dan verwacht, met een stijging van 1,3% m-o-m. Dit was deels terug te voeren op hogere energieprijzen, maar het groeipercentage voor de zogenaamde ‘controlegroep’ voor de detailhandelsverkopen kwam toch uit op 0,9% m-o-m.
Dit zijn welkome cijfers, omdat het erop leek dat de Amerikaanse consument aan een winterslaap was begonnen. De toename van de consumptieve bestedingen was in de afgelopen maanden teleurstellend, ondanks een gunstige inkomensontwikkeling. Als de sterke aprilcijfers een verder vervolg krijgen, zijn de vooruitzichten voor de Amerikaanse conjunctuur op korte termijn zeker positief.
