Vrijwel iedereen vindt een goed pensioen belangrijk. Maar waarom kost het zo’n moeite om ons erin te verdiepen? Volgens hersenonderzoeker Victor Lamme wordt ons te veel onzekerheid en angst aangepraat. “Angst maakt ons ongeschikt om zelf voor ons pensioen te zorgen.”
Ons brein heeft de regie in handen en bepaalt ons gedrag, ook als het om geldzaken gaat.
In een interview op Zwitserleven.nl benoemt Lamme een aantal redenen waarom ons brein het lastig maakt om uit eigen beweging een pensioen op te bouwen.
- Onze hersenen zijn veel minder gevoelig voor een beloning in de toekomst dan voor een beloning in het nu (delay discounting).
- Ons onderbewustzijn associeert pensioen niet met iets leuks om naar uit te kijken, maar met narigheid.
- We zijn bang voor risico’s en die angst maakt ons ongeschikt om zelf voor ons pensioen te zorgen.
- Rond pensioen hangt één groot onzekerheidscircus. Onzekerheid activeert onze angstcircuits. En die hebben maar één functie: zo snel mogelijk vluchten.
Beloning prikkelt
Wat kunnen we er tegen doen? In theorie is het mogelijk om in het brein nieuwe patronen in te slijten. Daarvoor is het noodzakelijk dat je nieuw gedrag uitlokt en, essentieel, dat gedrag beloont. “Beloning prikkelt tot herhaling, en herhaling zorgt er uiteindelijk voor dat er in onze hersenen nieuwe ‘snelwegen’ worden aangelegd”, aldus Lamme.
Dat is iets wat vooral de pensioenaanbieders en de overheid bij ons kunnen stimuleren, stelt Lamme. “We moeten als de wiedeweerga stoppen met het onzekerheidscircus. Weg met die transparantie en al die mitsen en maren in de pensioencommunicatie.”
“Voor werkgevers is het van groot belang om aan werknemers uit te leggen dat zij op pensioengebied alles goed hebben geregeld. Het laatste wat ze moeten doen, is zeggen: ‘Ik weet het ook allemaal niet, hier heb je veertien opties om uit te kiezen’.”
Verplicht pensioen
Lamme vindt verder dat pensioen opbouwen verplicht moet blijven en die verplichting moet ook gaan gelden voor zzp’ers. “Vrijwillig sparen voor het pensioen is een mythe. Het druist zó sterk in tegen de menselijke natuur, dat niet van mensen mag worden verwacht dat zij de goede keuze zullen maken.”
Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!