Economisch gezien was 2015 een tegenvaller. De verwachte groeiversnelling van de wereldeconomie deed zich niet voor. Integendeel, de wereldwijde groei liet per saldo een vertraging zien.
Voorspellers zijn hierdoor kopschuw geworden en maar weinigen brengen het op om voor 2016 die langverwachte versnelling te voorspellen. De mode is nu lineaire extrapolatie, dus voor 2016 een vergelijkbare groei als vorig jaar. Er lijkt me toch ruimte voor wat meer optimisme.
Om te beginnen ontkomen de meeste monetaire en begrotingsautoriteiten niet aan meer stimuli. Een monetaire uitzondering zijn de Verenigde Staten, waar ruimte is ontstaan voor beperkte rentestijging. Het goede nieuws is dat van de overheid geen remmende werking meer op de economie uitgaat. Integendeel, er is sprake van een lichte stimulans via de begroting en dankzij het begrotingsakkoord blijft een tijdelijke sluiting van de overheid (Amerikaanse folklore) in het verkiezingsjaar 2016 achterwege.
Remmende werking
In de eurozone wordt het beleid van kwantitatieve verruiming in het hele jaar voortgezet en wellicht zelfs uitgebreid. Ook hier gaat van de overheid geen remmende werking uit op de economie en dan vermoed ik dat er nogal wat overheden zijn die in de ontkenningsfase verkeren over de gevolgen van de vluchtelingencrisis. Ze zullen de begrotingsteugels laten vieren. In Japan eveneens meer kwantitatieve verruiming en een begrotingspakket.
De Chinese autoriteiten geven te kennen in het nieuwe vijfjarenplan de groei op een, in mijn ogen, onrealistisch hoog groeipad te houden van 6,5%. Dit maakt het wel noodzakelijk om op korte termijn meer impulsen aan de economie te geven. Een forse depreciatie van de yuan behoort tot de mogelijk in te zetten middelen. Ik betwijfel overigens dat nog meer monetaire verruiming veel zoden aan de dijk gaat zetten. Er is hier denk ik sprake van afnemende meeropbrengsten. Datzelfde geldt trouwens voor de te verwachten beleggingsresultaten.
Lehman
Zeven jaar na Lehman loopt de bullmarkt op aandelenmarkten op zijn eind. Waarderingen zijn sterk opgelopen, wat dubbelcijferige rendementscijfers onwaarschijnlijk maakt. Dit betekent niet dat ik negatieve rendementen verwacht. Voor risicovolle beleggingscategorieën zoals aandelen en hoogrentende bedrijfsobligaties blijf ik positief. Voor staatsobligaties kan ik geen enthousiasme opbrengen.
Verder verwacht ik dat de volatiliteit in 2016 niet lager zal zijn dan in 2015. Een kernvraag voor 2016 is of zich voor opkomende markten een herstel zal aandienen. Met een korting van 30% op basis van conventionele waarderingsmaatstaven oogt deze beleggingscategorie aantrekkelijk. Er zijn echter voldoende redenen om voorzichtig te blijven: de afzwakking in China, de trage groei van de wereldhandel, de ineengestorte grondstoffenmarkt en gedeprecieerde valuta’s zullen ook in 2016 voor tegenwind zorgen.
De winstontwikkeling blijft waarschijnlijk ook achter bij die van vóór Lehman.
Vooralsnog geef ik de voorkeur aan de eurozone en Japan in een wereldwijde aandelenportefeuille ten koste van opkomende markten en de Verenigde Staten. In een omgeving van gematigde economische groei renderen hoogrentende bedrijfsobligaties beter dan kredietwaardige bedrijfsobligaties.