Alle monetaire remmen los

Column | Nog geen reacties

Alle monetaire remmen los

In een opmerkelijk interview verklaarde de president van de Bundesbank Jens Weidmann onlangs dat het opkopen van staatsobligaties door de Europese Centrale Bank om het economische herstel in de Eurozone te ondersteunen niet uitgesloten is. Dit is een opmerkelijke koerswijziging van ?Herr Nein’, die naar verluidt in 2012 nog als enige tegen OMT (Outright Monetary Transactions) stemde.

OMT is de voorwaardelijke, maar in beginsel onbeperkte aankoop van staatsobligaties van een euroland in moeilijkheden tot een looptijd van drie jaar. Dit instrument is bedacht door ECB-president Mario Draghi om zijn belofte alles te zullen doen om de euro te redden, waar te maken. Het bedenken van OMT was voldoende om Europese obligatiemarkten te kalmeren. Het is tot dusver dan ook niet ingezet.

Maar OMT is in moeilijkheden geraakt doordat het Duitse Constitutionele Hof heeft laten doorschemeren dat naar hun mening OMT waarschijnlijk strijdig is met het verbod op directe financiering van overheden door de Europese Centrale Bank. Maar alvorens hier een definitieve uitspraak over te doen, heeft zij de kwestie eerst voorgelegd aan het Europese hof in Luxemburg met de hint dat indien Luxemburg beperkende voorwaarden aan OMT verbindt (bijvoorbeeld door paal en perk aan het in beginsel onbeperkte karakter van OMT te stellen), Karlsruhe wellicht toch met dit instrument kan leven. Het kan wel even (maanden, jaren) duren voordat er een uitspraak ligt. In de tussentijd lijkt de inzet van OMT hierdoor problematisch te zijn geworden, al is de ECB zelf van mening dat OMT indien nodig, gewoon kan worden ingezet op basis van een – overigens nooit gepubliceerde – opinie van haar eigen juristen.

Ausgerechnet de president van de Bundesbank zet nu de deur open naar het algemeen opkopen van staatsobligaties. Bij OMT gaat het immers om obligaties van één euroland op voorwaarden en met een gemaximeerde looptijd. Bij kwantitatieve verruiming (QE, quantitative easing) zou het om onvoorwaardelijke aankoop gaan van obligaties van alle eurolanden gaan (dus ook Duitse), bijvoorbeeld in verhouding naar de grootte van hun economieën of naar hun aandeel in het kapitaal van de ECB. Hoewel in Japan en de Verenigde Staten ruime ervaring is opgedaan met QE, zou het revolutionair voor de Eurozone zijn.

Vanwaar deze verrassende koerswending van Weidmann? Behalve de behoefte de indruk te wekken dat binnen de hoogste gelederen van de ECB de rijen weer gesloten zijn en hij niet langer in een isolement verkeert, is het vooral het gebrek aan conventionele munitie en de sterke euro die hem tot deze uitspraken heeft gebracht. Met een beleningsrente op een kwart procent en een depositorente op nul, kan de rente nauwelijks lager. Met een inflatie van 0,7%, ver onder de doelstelling van dichtbij maar onder de 2,0%, is de druk op de ECB enorm om “iets te doen”. Er circuleren waarschijnlijk allerlei voorstellen in Frankfurt waaronder QE.

De deur naar QE staat nu ook in de Eurozone open, maar het is geen uitgemaakte zaak dat het zover zal komen. Door de aantrekkende economie in de Verenigde Staten wordt dit beleid daar juist geleidelijk afgebouwd (tapering). Ook de economie in de Eurozone trekt aan, waarbij de jongste verbetering in de vertrouwensindicatoren voor de Franse economie bijzonder hoopgevend zijn. Deflatie bij een aantrekkende economie is onwaarschijnlijk en hoogstens tijdelijk. De noodzaak voor aanvullende monetaire steunmaatregelen ontbreekt eigenlijk. Problemen in opkomende markten leiden ironisch genoeg tot meer kapitaalinvoer in de Europese perifere economieën, waardoor de Portugese lange rente bijvoorbeeld weer onder de 4% staat! Lage risicopremies zijn een extra stimulans voor die economieën.

De draai van Weidmann komt dus op een moment dat het eigenlijk niet meer nodig is. Niettemin is het natuurlijk prettig te horen dat de ECB niet langer verdeeld is en over veel munitie beschikt indien nodig. Je zou bijna van een Weidmann-put gaan spreken!

Door: Léon Cornelissen, hoofdeconoom Robeco


Deel dit artikel

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar het columns overzicht

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies om u de beste surfervaring te geven. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op 'Accepteren' hieronder, dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten