Eind deze maand overhandigt de Italiaan Mario Draghi de sleutels van de ECB aan de Française Christine Lagarde. Zij sorteert alvast voor op haar nieuwe rol. Zo zei ze onlangs dat het beleid van de centrale banken op “feiten en economische gegevens” moet stoelen.“Er is al genoeg onzekerheid op de wereld om daar ook nog onzekerheid aan toe te voegen over wat centrale banken gaan doen,” aldus Lagarde. Zij wil ervoor zorg dragen dat de ECB zich richt op het creëren van banen, productiviteit en stabiliteit. Om eerlijk te zijn jaagt ze mij daarmee de stuipen op het lijf.
Neem de zin dat het beleid moet stoelen op feiten en economische gegevens. Acties van een centrale bank, zoals rentewijzigingen, beïnvloeden economische groei en inflatie met enige vertraging. Er zit nogal wat tijd tussen het moment dat een centrale bank geld lenen goedkoper of duurder maakt voor de banken en het moment dat zij die rentewijzigingen doorgeven aan de consument. Vervolgens gaat er wat tijd overheen voordat die eindafnemer geprikkeld wordt door die rentewijzigingen om zijn gedrag aan te passen.
Dit betekent dat een centrale bank per definitie niet in actie komt als economische gegevens, zoals inflatiecijfers of cijfers over economische groei, economische feiten laten zien. Door de vertraging van het monetaire mechanisme, moet een moderne centrale bank anticiperen op toekomstige ontwikkelingen. Anders gesteld: Als Lagarde straks blijft wachten op feiten en economische gegevens, dan loopt ze al gauw niet alleen achter de feiten aan maar voert ze ook nog eens het verkeerde beleid!
Als ze bijvoorbeeld de rente verlaagt nadat ze ziet dat de groei afneemt, dan merkt de economie dat waarschijnlijk pas als die weer herstelt. De ECB gooit dan dus olie op het vuur.
En als de ECB de rente verhoogt om de economie af te remmen, remt de bank de groei, door de eerder genoemde vertragingen, juist af als de groei toch al afneemt. Áls de ECB ooit de groei willens en wetens gáát afremmen!
Lagarde zei namelijk dat de ECB banen moet creëren, productiviteit aanjagen en voor stabiliteit moet zorgen. Het lijkt erop dat zij vindt dat de ECB de rente eigenlijk niet moet verhogen. Renteverhogingen remmen groei af, wat banen vernietigt.
Maar nog erger aan de banen-productiviteit-stabiliteit-uitspraak, vind ik dat Lagarde nergens de enige doelstelling die het Verdrag van Maastricht noemt, prijsstabiliteit, niet noemt.
Bovendien vraag ik me af hoe de ECB banen wil scheppen en hoe de bank de productiviteit wil sturen? Bedrijven scheppen banen en ze doen dat als economische vooruitzichten goed zijn.
Het beleid dat Lagarde blijkbaar voorstaat, is eerder slecht dan goed voor economische ontwikkeling op middellange termijn. Met een beetje fantasie is nog te bedenken hoe een centrale bank voor banen kan zorgen, maar dat is bijzonder lastig met betrekking tot productiviteit. Die neemt toe door betere opleidingen, investeringen in onderzoek en onderwijs en moderne infrastructuur. Gaat de ECB opleidingen verzorgen van Finland tot in Portugal? 5G-netwerken aanleggen?
Iemand moet Lagarde vertellen wat monetair beleid wel, maar zeker ook wat dat niet voor elkaar kan krijgen. Te veel willen betekent een groot risico op verkeerd beleid en ongewenste economische uitkomsten.Wat Lagarde wil vind ik erger dan een centrale bankier die zegt hoge inflatie na te streven. Die weet dan op zijn minst wel wat de centrale bank wel en niet kan.
Beleggers kunnen overigens toch een beetje juichen naar aanleiding van Lagarde’s woorden. Als zij zegt voor banen en stabiliteit te willen zorgen, dan redeneer ik al volgt: Banen scheppen gebeurt als een economie groeit of, als de groei niet in gevaar komt. Die komt wel in gevaar als bijvoorbeeld financiële instabiliteit dreigt. En dat kan het geval zijn als aandelenkoersen dalen en rentes gaan stijgen. Zegt Lagarde dus dat de ECB er alles aan zal doen om de koersen te steunen? Zo ja, dan is een Lagardeput een feit nog voordat ze de ECB-president wordt!
Bekijk ook:
- Lagarde luidt tijdperk nulrentoceen in
- Monetaire vloed terug van bijna nooit weggeweest
- Fed ‘et al’ uitgespeeld? Denk het niet!