De statistieken van het bruto binnenlands product (bbp) van de opkomende markten zijn de laatste tijd geregeld in het nieuws geweest. Begin april zorgde de aanpassing van de grondslag voor het Nigeriaanse bbp door het bureau voor statistiek van het land vrijwel voor een verdubbeling van het bbp van Nigeria in 2013, waardoor Nigeria de positie van grootste economie in Afrika van Zuid-Afrika afsnoepte. Later in diezelfde maand kondigde het International Comparison Program (ICP), een door de Verenigde Naties gemandateerde instantie die werkt onder toezicht van de Wereldbank, een nieuwe grondslag aan voor zijn berekening van de relatieve grootte van economieën op basis van de koopkrachtpariteit (purchasing power parity, PPP). Uit deze berekeningen bleek onder andere dat de Chinese economie de omvang van die van de VS benadert. Bovendien geven de ICP-berekeningen ook aan dat India, en niet Japan, de derde grootste economie ter wereld is, na de Verenigde Staten en China.
De inwoners van Nigeria, China en India zijn natuurlijk niet plotsklaps rijker geworden door deze aankondigingen, net zomin als de inwoners van de Verenigde Staten, Japan en Zuid-Afrika armer zijn geworden. Het nieuws is echter niet zonder belang. De verandering in Nigeria bleek nodig omdat de bbp-berekeningen op basis van de structuur van de economie in 1990 sommige segmenten van de economische ontwikkeling over het hoofd zagen, bijvoorbeeld in sectoren zoals mobiele telecommunicatie en internetdiensten, deze sectoren bestonden toen immers nauwelijks. De herberekening op een voor 2010 relevante grondslag biedt een veel betrouwbaarder beeld van de in Nigeria geboekte vooruitgang.
De PPP-berekening wordt gebruikt om theoretische relatieve wisselkoersen op te stellen tussen landen, waarbij een bepaald bedrag dezelfde generische goederenmand kan kopen, ongeacht waar ter wereld. Door rekening te houden met de impact op de reële consumenteninkomens van vaak lagere prijzen voor de niet-verhandelde goederen en diensten in lagelooneconomieën, en de impact van wisselkoersschommelingen op korte termijn door kapitaalstromen buiten beschouwing te laten, vormt de koopkrachtpariteit volgens ons een juistere weerspiegeling dan de officiële wisselkoersen of de relatieve grootte van verschillende economieën. PPP-gebaseerde berekeningen kennen de ontwikkelingsmarkten een veel groter aandeel in de totale wereldproductie toe: bijna de helft in 2011, tegen minder dan een derde bij een berekening op wisselkoersbasis. Rusland, Brazilië, Indonesië en Mexico maken samen met China en India deel uit van de top-12 wereldeconomieën volgens de PPP-berekeningen. Wij denken dat deze herzieningen ook gevolgen kunnen hebben voor het lidmaatschap van grote internationale instellingen.
Voor ons als beleggers reikt het PPP-nieuws wellicht wat verder dan de verandering in Nigeria. Als fundamentele, waardegerichte beleggers die werken op basis van de individuele bedrijven waren wij ons al bewust van het dynamisme van de nieuwe Nigeriaanse economische sectoren, zodat de verandering in het gepubliceerde bbp weinig impact had op onze evaluatie van de beleggingskansen. Wel houden wij rekening met PPP-berekeningen voor onze beleggingsanalyses, omdat zij informatie kunnen bieden over de relatieve onder- of overweging van valuta’s ten opzichte van de marktkoersen, wat dan weer invloed heeft op het concurrentievermogen van de bedrijven die wij onderzoeken. Aangezien ondergewaardeerde valuta’s exportbedrijven of bedrijven met veel buitenlandse concurrenten ten goede kunnen komen, kan deze informatie onze beoordeling van hun winstpotentieel en waardering op langere termijn beïnvloeden. De nieuwe gegevens van het ICP zouden er wel eens op kunnen wijzen dat veel valuta’s van opkomende markten sterker ondergewaardeerd zijn dan we tot nu toe dachten.
Uiteindelijk kopen en verkopen wij in echte dollars, yuans of roepies, niet in hun PPP-equivalenten, en wij denken dat de door de markt bepaalde wisselkoersen invloed zullen blijven hebben op de aandelenrendementen op korte en middellange termijn. Toch wijzen ingrepen zoals de PPP-berekening en de aangepaste grondslag voor het Nigeriaanse bbp wel op de opmerkelijke vooruitgang die frontier- en opkomende markten de afgelopen jaren hebben geboekt. Om deze en nog veel andere redenen denken wij dat veel internationale beleggers meer oog zouden moeten hebben voor de opkomende markten.
Door: Mark Mobius, bestuursvoorzitter Templeton Emerging Markets Group