“We hebben gesproken over inflatie, inflatie en inflatie.” Zo vatte Christine Lagarde samen waar de raad van bestuur van de ECB het in zijn jongste vergadering over gehad heeft. Het woord ‘inflatie’ viel tijdens de persconferentie overigens maar liefst 65 keer.
Ook al lijkt Frankfurt de inflatie nauwlettend in de gaten te houden, toch dringt de vraag zich op of Lagarde, die zichzelf als uil omschrijft, niet is verworden tot een struisvogel. Met het beeld van de uil – symbool van de wijsheid – wilde zij afstand nemen van het traditionele onderscheid tussen verruimende duiven en restrictieve haviken bij centrale bankiers. Na de persconferentie van afgelopen week kan echter de indruk ontstaan dat de ECB en haar voorzitster stilaan verstrikt raken in een struisvogelbeleid. Waarom een struisvogel? De loopvogel, die bij naderend gevaar zijn kop in het zand steekt, staat symbool voor wie weigert de werkelijkheid onder ogen te zien.
De inflatie in de eurozone staat vandaag op het hoogste niveau in dertien jaar. Op lange termijn verwachten de markten, gemeten naar de swaps op de inflatie op vijf jaar binnen vijf jaar, dat de inflatie boven de door de ECB vooropgestelde 2% ligt. Daarom gaan obligatiebeleggers ervan uit dat de richtrente al in de zomer van 2022 een eerste keer wordt verhoogd, ook al wijst de ECB die mogelijkheid vooralsnog van de hand.
Wat de consument denkt, is moeilijker te bepalen – in tegenstelling tot in de Verenigde Staten bestaat er in de eurozone geen peiling die een goed beeld geeft van de prijsverhogingen die de huishoudens verwachten. Uit de zoekgegevens van Google blijkt echter dat het thema in alle grote economieën van de zone sterk leeft. Verrassend is dat niet echt na de zondvloed aan krantenkoppen over stijgende energieprijzen, hogere transportkosten en dreigende tekorten tijdens de feestdagen.
Kijken we tot slot naar de bedrijven, dan zien we dat ook daar de inflatie de grootste bezorgdheid is. Dat blijkt duidelijk uit de commentaren bij de resultaten over het derde kwartaal van 2021. De bedrijven uit de Stoxx 600 maakten daarin gemiddeld driemaal gewag van de inflatie. Dat is de hoogste frequentie sinds 2007.
Koopkracht erodeert
De vraag is dus gegrond of de Europese Centrale Bank zich niet verkijkt op de inflatie en de opflakkering niet structureler is dan ze denkt. Dat alle deelnemers aan het economische verkeer er in hun scenario’s rekening mee houden, wijst er wellicht op dat er tweederonde-effecten beginnen op te treden. Beleggers gaan op zoek naar activa die een cyclus van oplopende inflatie kunnen doorstaan, zoals bedrijven die hun verkoopprijzen kunnen optrekken. De huishoudens zien hun koopkracht eroderen en zullen proberen om die met loonsverhogingen veilig te stellen.
De bedrijven, tot slot, die de stijgende kosten tot nu toe konden compenseren met grotere volumes dankzij de aantrekkende vraag na de heropstart, zullen die ongetwijfeld beginnen door te rekenen in de prijzen van hun goederen en diensten om hun marge te vrijwaren of zelfs te vergroten.
En toch ziet de ECB het anders. De bank gaat er nog steeds van uit dat de inflatoire druk tijdelijk is en, hoewel het langer duurt dan ze enkele maanden geleden had gedacht, weer zal gaan liggen. Ze denkt er dan ook niet aan om haar ‘forward guidance’, de vooruitzichten voor het monetair beleid, bij te sturen. Hoelang nog?