Christine Lagarde. Tenzij er een wonder geschiedt, wordt de huidige topvrouw van het Internationaal Monetair Fonds de opvolgster van Mario Draghi als hij zijn presidentschap van de Europese Centrale Bank (ECB) neerlegt op 31 oktober dit jaar.
Dé vraag voor de financiële markten is uit wat voor monetaire hout Lagarde is gesneden. Normaliter zouden we dat bijvoorbeeld kunnen afleiden uit haar publicaties op het gebied van monetaire economie. Dat kan in haar geval echter niet: zij heeft geen monetaire publicaties wat niet zo vreemd is aangezien Lagarde geen econome is. Zij is een juriste. Gelukkig heeft ze zich in het verleden wel van tijd tot tijd over monetair beleid uitgelaten. Die uitlatingen bieden ons een basis om toch iets te kunnen zeggen over waar Lagarde voor zal staan als ze de monetaire teugels in de eurozone in handen krijgt.
Zij heeft het beleid van de bank sinds de crisis keer op keer ondersteund. Sterker nog, ze adviseerde de bank het beleid veel ruimer te maken nog voordat de bank dat deed. De afgelopen weken las ik vaak dat beleggers heel graag willen dat de opvolger van Draghi aangeeft achter ‘whatever it takes’-uitspraak te staan. Lagarde is synoniem voor die woorden, dunkt me.
Ik ben wel één toespraak van haar tegengekomen dat vooral over monetaire zaken ging. In 2013 nam Lagarde deel aan een symposium bij de regionale centrale bank in de Amerikaanse stad Kansas City. Na haar toespraak te hebben gelezen, heb ik de indruk overgehouden dat ze voorstander is van een zeer activistisch monetair beleid met een sterke neiging naar ruim beleid en voorkeur voor onconventionele maatregelen. Eenmaal ingezette onconventionele middelen moeten maar zeer langzaam en mondjesmaat afgebouwd worden maar zelfs dan geconditioneerd op hoe de economie zich ontwikkelt, aldus de Française. Ofwel: Lagarde is iemand die overtuigd is dat overheden en de centrale banken economische ontwikkelingen kunnen, en moeten, sturen.
De centrale banken ziet Lagarde als ‘de helden van de mondiale financiële crisis’
De centrale banken ziet Lagarde als ‘de helden van de mondiale financiële crisis’. Het onconventionele monetaire beleid is positief te noemen in haar ogen. Dat belooft weinig goeds voor de in mijn ogen zeer wenselijke grondige evaluatie van de monetaire strategie van de ECB. Als je als centrale bank een decennium lang de rente op 0 procent houdt en allerlei onconventionele maatregelen neemt om inflatie aan te jagen maar daar niet in slaagt, dan ligt het voor de hand een onafhankelijke evaluatie te doen om te kijken wat er mis is gegaan waarbij ingegaan wordt op onder meer de vraag of het gevoerde beleid wel het juiste is. Lagarde lijkt mij zo’n evaluatie niet uit te kunnen voeren omdat ze bij voorbaat als overtuigd is dat er niets mis is met de strategie maar de omgeving!
De voorstanders van haar benoeming roemen Lagardes politieke invloed, op zijn beurt het gevolg van het feit dat ze heel lang in de politieke wereld, op het allerhoogste niveau, meedraait. Hoe groot dat goed ook mag zijn, persoonlijk is Lagarde me daarom té politiek voor de functie van de aanvoerder van een grote centrale bank.
In die rol moet ze straks vaker ‘neen’ dan ‘ja’ kunnen zeggen tegen politici. Ik vraag me af of ze dat zal kunnen of zelfs willen. Het klopt dat ze vaak ‘neen’ heeft verkocht aan politici als IMF-baas, maar dat was vaak ‘neen’ tegen ontwikkelingslanden of relatief kleine landen. Of ze ook ‘nein’ of ‘non’ tegen Duitsland, Frankrijk of Italië zal kunnen zeggen, moet nog blijken.
Veelzeggend vond ik een opmerking van haar biografe over Lagarde. Die wil zich altijd dienstbaar stellen. Zij heeft “geen ideologische ruggengraat en wil vooral een goede soldaat zijn”, aldus haar biografe die verder zei dat het “niet in haar karakter ligt om te clashen met anderen.’
Nu is dat laatste een goede eigenschap, maar als ik als die omschrijvingen van Lagarde samen neem, dan denk ik: zo iemand hoort geen centrale bank aan te voeren. Want als Lagarde een ‘goede soldaat’ wil zijn, zijn de generaals dan de politici? Ik vermoed van wel. Politici zijn echter precies de mensen waar een centrale bankpresident vaak ‘neen’ tegen moet zeggen, ook als dat tot een clash leidt. Maar dat ligt dus niet in haar karakter.
Gegeven dat alles ziet het er sterk naar uit dat Lagarde de door Draghi uitgestippelde monetaire koers zal volgen. In mijn ogen is de kans dat de ECB de officiële rente langer op 0 procent houdt dan onder Draghi was gebeurd, groot. Net als de kans dat de bank eerder begint met opnieuw kwantitatief te verruimen. Wij zijn definitief in het tijdperk der lage rentes aanbeland. Geologen verdelen de periode sinds het ontstaan van de Aarde in tijdperken, met namen zoals pleistoceen. Ik doop het genoemde nieuwe monetaire tijdperk dan ook hierbij tot nulrentoceen.
Bekijk ook:
- Monetaire vloed terug van bijna nooit weggeweest
- Fed ‘et al’ uitgespeeld? Denk het niet!
- De ECB tot allen die lijden onder de lage rente: Lekker Puh