Moet ik nu instappen?

Column | Website: www.vaneck.com | 22 reacties

Beleggers kijken op dit moment de kat uit de boom. Velen blijven op hun liquide middelen zitten, omdat ze zich zorgen maken over het contrast tussen enerzijds diepe recessies en anderzijds markten die in sommige landen recordhoogten hebben bereikt. Zij zijn nu in afwachting van een stevige marktcorrectie voordat ze (weer) gaan beleggen.

Met weemoed denken sommigen terug aan eerdere marktcrises toen grote marktcorrecties nog garant stonden voor duidelijke instapmomenten. Zo verloor de MSCI World Index tijdens de kredietcrisis van 2008 bijna de helft van zijn waarde (48%). En toen in 2002 de internetzeepbel uiteenspatte, bedroeg de correctie 55%. En nu wachten beleggers geduldig af in de hoop dat er zich binnenkort weer zo’n instapkans voordoet.

Ik kan deze logica heel goed volgen. In tijden van grote onzekerheid is dit voor ieder risicomijdend persoon, en daar reken ik mezelf ook toe, een natuurlijke reactie. Je wilt niet op het verkeerde moment instappen, want de markt zou nog verder kunnen dalen. Wat als we nu al op het dieptepunt zitten? Is er eigenlijk wel hoop voor gewone beleggers? Wanneer zelfs professionele actieve beleggers met grote teams achter zich niet in staat zijn om de markt te timen?

Ik heb al eerder over markttiming geschreven. En dit keer wil ik er graag nog wat dieper op ingaan, omdat het onderwerp uiterst actueel is en mij zeer na aan het hart ligt. Als timen van de markt zo eenvoudig zou zijn, zouden veel beleggers dat wel doen. En velen zouden binnen de kortste keren een eigen paradijselijk tropisch eiland kunnen kopen. Dat lijkt mij ook wel wat. Hoe komt het dan dat het zo moeilijk is om de markt te timen?

Laten we ons verdiepen in de onderliggende redenen.

Actieve fondsen laten zien dat timing kansloos is
Er zijn veel actief beheerde fondsen die de markt proberen te timen. Hun succes is echter beperkt. Beheerders van fondsen die bekend staan als multi-asset-, mix- of gemengde fondsen proberen steeds op het juiste moment te switchen tussen aandelen, obligaties en contanten om te profiteren van marktstijgingen en marktdalingen te vermijden. Deze goedbetaalde fondsbeheerders beschikken vaak over uitgebreide teams van analisten en macro-economen en over zeer geavanceerde computermodellen.

In de praktijk blijkt echter dat hun inspanningen geen waarde toevoegen. Zo heeft onze eigen VanEck Vectors Multi-Asset Conservative Allocation UCITS ETF, een ETF die niet actief wisselt tussen beleggingscategorieën, beter gepresteerd dan de meeste actief beheerde fondsen. Deze ETF heeft in de afgelopen vijf jaar 96% van deze fondsen verslagen (zie afbeelding 1). Een van de redenen hiervan is natuurlijk dat onze ETF veel lagere kosten in rekening brengt. Het is niet voor niets dat deze ETF is uitgeroepen tot winnaar van de Morningstar Awards Nederland 2020 in de categorie ‘Mixfondsen EUR’.

Redenen waarom markttiming vergeefs kan zijn
Waarom is het zo moeilijk om op het juiste moment in en uit te stappen? Achteraf is het altijd heel eenvoudig om uit te leggen wat er in het verleden is gebeurd.

Het is moeilijk om de toekomst te voorspellen, dus ook om te voorspellen waanneer je zou moeten in of uitstappen. Zelfs de meest geavanceerde computermodellen hebben de grootste moeite om het weer te voorspellen. Dat zien we ook bij de financiële markten: er kunnen zich altijd onverwachte acties en reacties voordoen. Als de kapitaalmarkten dalen, is het waarschijnlijk dat de centrale banken ingrijpen. Wanneer en hoe zij dat doen, is vaak niet te voorspellen. Daardoor is het ook niet te voorspellen hoe de markten zullen reageren, waardoor beleggers op hun beurt ook niet weten wat ze moeten doen. In het kort komt het erop neer dat de reacties van de markten zeer onvoorspelbaar zijn vanwege bekende en onbekende onbekenden.

Het verleden is een slechte toekomstvoorspeller, en daarmee ook weer een slechte voorspeller wanneer je zou moeten in of uitstappen. Waarom? Patronen veranderen. De Amerikaanse schrijver Mark Twain zei naar verluidt: “De geschiedenis herhaalt zich niet, maar ze rijmt wel”. Toen in maart 2020 de coronacrisis begon, had de Europese Centrale Bank (ECB) slechts enkele weken nodig om te komen met maatregelen voor kwantitatieve verruiming, oftewel een schuldenopkoopprogramma, terwijl de ECB na de kredietcrisis maar liefst drie jaar nodig had om deze zelfde maatregelen te treffen. Daarnaast staan gebeurtenissen onder invloed van structurele macro-economische ontwikkelingen, zoals de historisch lage rentestanden van dit moment. Daardoor dringt zich de vraag op wat de juiste waarderingsratio voor effecten is (zie mijn column van augustus).

Psychologie heeft ook een groot effect op het in of uitstapmoment.. U heeft vast wel eens gehoord over behaviorial biases zoals kuddegedrag en spijtaversie. Wetenschappers hebben aangetoond dat emoties een belangrijke rol spelen bij het nemen van beleggingsbeslissingen. De angst om te verliezen door op een kantelpunt van de markt in te stappen weegt zwaarder dan het plezier van winnen. Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat de momenten dat ik verliezen moest slikken me veel helderder voor de geest staan dan de momenten dat ik winst boekte.

En denk ook aan de opportuniteitskosten. Iemand die wacht tot een aandeel (of een index) is gedaald tot een vorig niveau, houdt geen rekening met dividendinkomsten. De koersniveaus van aandelen en veel indices houden geen rekening met dividenden en geven dus geen volledig beeld. De Amerikaanse aandelenindex S&P 500 bereikte in oktober 2007 een recordhoogte en in maart 2009 een dieptepunt. Het duurde tot maart 2013 voordat de index weer op het niveau van oktober 2007 stond. Maar als je rekening houdt met dividenden, zie je dat S&P-beleggers die niet waren uitgestapt, hun verlies in april 2012 alweer hadden goedgemaakt (zie afbeelding 2). Beleggers die wachten op een dieptepunt, lopen zowel koerswinst als dividenden mis.

Moet ik nu instappen?

Wanneer luiheid loont

Ik hoop dat ik heb kunnen overbrengen waarom markttiming vaak niet werkt. En wat werkt dan wel?

Net als bij alles in het leven gaat het bij beleggen om het vermijden van vermijdbare risico’s. U kunt een straat oversteken zonder eerst naar links en rechts te kijken, omdat er enige kans is dat u niet wordt aangereden. Als u echter wel eerst uitkijkt, kun u het risico aanzienlijk verkleinen. Met beleggen gaat het precies zo. Het is onmogelijk om alle risico’s uit de weg gaan. Ook al kijkt u eerst naar links en rechts, u kunt altijd te maken krijgen met een wegpiraat. Beleggen is daarom een kwestie van de risico’s die u kunt verkleinen, te verkleinen

De belangrijkste manier om risico’s terug te dringen is diversificatie, hetzij over beleggingscategorieën, hetzij over bedrijven, hetzij over tijd.

Daarom raad ik aan om altijd belegd te blijven, maar daarbij wel te diversifiëren op de zojuist aangegeven manieren. ETFs bieden de mogelijkheid dit tegen lage kosten te doen. U zou kunnen diversifiëren over tijd door regelmatig een nieuw bedrag te investeren, bijvoorbeeld iedere maand. Vergeet daarbij niet uw verdeling over beleggingscategorieën in de loop van de tijd aan te passen aan uw risicoprofiel.

Een bijkomend voordeel van belegd te blijven is dat u er minder tijd en kopzorgen aan kwijt bent.


Deel dit artikel

Geschreven door:

Martijn Rozemuller

Martijn Rozemuller is managing director van VanEck en verantwoordelijk voor de Europese activiteiten van VanEck. Hij was in 2009 één van de oprichters van Think ETFs dat inmiddels is overgenomen door VanEck. Voorheen was hij partner bij handelshuis Optiver.


Bekijk alle 51 berichten van Martijn Rozemuller

2 reacties op “Moet ik nu instappen?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar het columns overzicht

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies om u de beste surfervaring te geven. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op 'Accepteren' hieronder, dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten