Op zoek naar een zondebok voor de financiële en economische crisis blaast de hele wereld een deuntje mee. Al snel wordt er met de vinger naar bankiers gewezen en de soms exorbitante bonussen die in de financiële wereld worden uitbetaald.
Overal waar geld verdiend wordt, trekt dit ook meer duistere mensen aan. Dat is in de loop der tijd nooit anders geweest. Maar, om misstanden te voorkomen en zo veel mogelijk in te perken zijn er toezichthoudende instanties in het leven geroepen. In allerlei pogingen om de schuldvraag te beantwoorden wordt de ene na de andere ‘opzienbarende’ conclusie getrokken. Een van de meest recente is dat de Europese Commissie na onderzoek heeft geconstateerd dat banken in Europa hun klanten niet het juiste beleggingsadvies geven. Daar bovenop is er ook nog eens sprake van een ‘jungle’ van kosten en beheervergoedingen.
Nu lijkt me het eerste gedeelte van de stelling wel wat kort door de bocht, maar feit is wel dat banken hun klanten in negen van de tien gevallen standaardoplossingen aanbieden en dat er weinig ruimte en oog is voor maatwerk. Dat is ook niet zo verwonderlijk als we bedenken dat met een redelijk beperkt aantal personeelsleden een enorme hoeveelheid klanten moet worden bediend. Dan worden klanten al snel nummers waar niemand een persoonlijke band mee heeft.
Uitleg van experts
De afgelopen jaren hebben banken hun nutsfunctie uit het oog verloren. Niet voor niets klagen ook in eigen land ondernemers steen en been dat banken zich meer als incassobureaus dan als kredietverstrekkers gedragen. In plaats van het op een juiste wijze vorm geven aan hun maatschappelijke functie werd het creëren van aandeelhouderswaarde het hoogste goed. Winsten moesten verder en verder worden opgeschroefd en menig bankier werd er rijkelijk voor beloond dat ook te laten lukken. Om de eigen bankportemonnee zo veel mogelijk te spekken werden er allerlei producten en constructies in elkaar gedraaid. Van de 224 banken in 27 EU-landen waarbij de Europese Commissie nu onderzoek heeft gedaan, blijkt bij bijna twee derde hiervan de kostenvergoedingen vaak zo onduidelijk en de beschikbare informatie zo onvolledig te zijn dat men experts om uitleg moest vragen om de structuur ervan te kunnen begrijpen.
Hete aardappel
Vanuit de kant van de diverse toezichthouders blijft het ondertussen angstvallig stil. De Europese Commissie is nu vastbesloten excessen aan te pakken en uit te roeien. Des te opmerkelijker is het dat het Nederlandse kabinet geen hulplijn wil opzetten waar beleggers inlichtingen kunnen krijgen over bepaalde beleggingen. Enerzijds is dat een logische gedachtegang, omdat voorkomen moet worden dat een positief advies zou kunnen worden gezien als keurmerk.
Toch lijkt mij voor de overheid een schone taak weggelegd. Vanaf de zijlijn commentaar geven en de bonuscultuur proberen aan te pakken is één ding, maar het lijkt mij erg verstandig er van overheidswege alles aan te doen om het vertrouwen in de financiële sector te herstellen en te vergroten. Ik hoop van harte dat iedereen daar zijn verantwoordelijkheid neemt en niet langer probeert elkaar de hete aardappel toe te gooien. Tot nu toe blijft het mosterd na de maaltijdgehalte echter erg hoog.