De Amerikaanse economie groeide in het eerste kwartaal van dit jaar ternauwernood (0,2% ten opzichte van het vierde kwartaal van 2014) en zal waarschijnlijk neerwaarts worden bijgesteld naar een krimp van bijna 1%. Moeten we vrezen voor een Amerikaanse recessie?
Dat lijkt me wat voorbarig. Er is immers geen sprake van een negatieve schok die de Amerikaanse economie heeft getroffen. Eerder is er sprake geweest van een positieve schok: een forse daling van de energieprijzen. Dit heeft de Amerikaanse consument echter niet tot uitbundigheid kunnen verleiden. En dat terwijl de huizen- en de arbeidsmarkt nog steeds verbetering laten zien, al blijft de loonontwikkeling matig.
Bonuseffect lagere energieprijzen
Mogelijk dat de consument wat voorzichtiger is dan in het verleden en moet het bonuseffect van lagere energieprijzen nog komen. Ongebruikelijk koud weer (althans in delen van Noord-Amerika) en een langdurige havenstaking aan de Westkust vertroebelen het zicht op de Amerikaanse economie nog meer.
Eén negatieve factor is zonder twijfel de sterke handelsgewogen appreciatie van de dollar geweest. Het lijkt erop dat de eurozone en de Verenigde Staten aan stuivertje wisselen doen op dit vlak, waarmee de wereldeconomie als geheel natuurlijk weinig opschiet. Het houdt allemaal niet over en dit maakt een eerste renteverhoging in juni door de Amerikaanse centrale bank kansloos.
Niettemin kun je op basis van de notulen concluderen dat de handen van een aantal leden van het FOMC (een onderdeel van de Fed) jeuken om de korte rente (eindelijk) omhoog te gooien, maar de economische omstandigheden laten dit nog steeds niet toe. Op zijn vroegst wordt het september. Het tempo van verdere verkrapping daarna zal laag zijn.
In de eurozone doen beleidsmakers van de Europese Centrale Bank (ECB) er alles aan om markten ervan te verzekeren dat tekenen van economisch herstel de ECB niet zullen afhouden van het voornemen tot en met september 2016 obligaties te blijven inkopen. Dit doen zij zo overtuigend dat het moeilijk voorstelbaar is dat de Duitse tienjaars rente dit jaar duurzaam boven het huidige niveau van 0,6% kan komen.
Politieke risico’s
De obligatiemarkt werd in mei flink opgeschud. De aanleiding was waarschijnlijk de oplopende olieprijs. Maar dat weerspiegelt opgelopen politieke risico’s en een zwakkere dollar (beide waarschijnlijk tijdelijk) en niet een aantrekkende vraag door een versnelling van de wereldeconomie. Amerikaanse schaliebedrijven kunnen op deze niveaus hun productie weer gaan opvoeren, waardoor lagere prijzen later dit jaar in het verschiet liggen.
De obligatiemarkt reageerde zo heftig, omdat markten eensgezind te sterk vooruitgelopen waren op de effecten van kwantitatieve verruiming door de ECB. Iedereen zat aan dezelfde kant en probeerde tegelijkertijd door dezelfde deur naar buiten te komen. Door extra aankopen voor de zomerflauwte in het vooruitzicht te stellen, heeft de ECB de obligatiemarkt inmiddels in kalmer vaarwater gebracht.
Voor beleggers lijkt dit scenario van tegenvallende groei en accommoderende centrale banken in beginsel goed nieuws. Maar lange rentes zijn (extreem) laag, risicopremies eveneens en conventionele waarderingsmaatstaven suggereren dat de meeste belangrijke beleggingscategorieën duur zijn. Ik heb een lichte voorkeur voor risicovolle activa, maar zonder veel enthousiasme, tegen wil en dank.