Op zoek naar een hoger rendement dan op hun spaarrekening lijken veel beleggers een aantal eigenschappen van Rupsje Nooitgenoeg te hebben. Ze eten maar door en blijven alles kopen wat los en vast zit, ongeacht fundamenten, kredietwaardigheid of vooruitzichten.
Wat ze echter lijken te vergeten is dat niet ieder aandeel of elke staats- dan wel bedrijfsobligatie in een prachtige vlinder zal veranderen. Sterker nog, wat die laatste categorie betreft zie ik wel een aantal potentiële problemen op de loer liggen.
Nog steeds raadt een aantal partijen, onvoorstelbaar genoeg, beleggers aan om in staatsobligaties te beleggen. De nominale hoofdsom mag dan wel veilig lijken, maar het is de vraag hoe lang obligatiebeleggers nog bereid zijn om voor de huidige relatief lage rendementen geld te verstrekken aan de diverse overheden.
Griekse overheidsschuld
Zo heeft kredietbeoordelaar Moody’s onlangs becijferd dat in vier jaar tijd tot 2010 de totale schuldenlast van nationale overheden wereldwijd met zo’n 45% zal stijgen tot ongeveer 49 biljoen euro. Het leeuwendeel van die schuldenlast komt op conto van de overheidsfinanciën van de Westerse economieën. Zij hebben immers door steunmaatregelen en stimuleringspakketten hun schulden in veel gevallen torenhoog laten oplopen. De rentelasten zijn hierdoor fors gestegen, terwijl aan de andere kant bijvoorbeeld de belastinginkomsten door teruglopende bedrijfswinsten en consumentenbestedingen zijn gedaald.
Het meest in het oog springende voorbeeld dicht bij huis is wat dat betreft Griekenland. Het land is indertijd op basis van een misleidende voorstelling van zaken toegetreden tot de Eurozone en inmiddels is de overheidsschuld ver boven de doelstellingen opgelopen. Volgend jaar moet een aanzienlijk deel van de schulden worden geherfinancierd. Met een afnemende kredietwaardigheid houdt dit in dat de Griekse overheid steeds meer rente zal moeten vergoeden om beleggers toch over de streep te trekken geld te verstrekken. Een oplopende rente leidt tot dalende koersen en wie is er dan de pineut? Juist!
Effectief rendement
Wat betreft bedrijfsobligaties is het van hetzelfde laken een pak. Niet alleen de aandelenmarkten, maar ook de markt voor bedrijfsobligaties heeft de afgelopen maanden een enorme koersrally achter de rug. Nu de rust lijkt weer te keren gaan beleggers op zoek naar een hoger rendement dan op dit moment op de spaarrekening te realiseren is. Als gevolg van de toegenomen vraag naar bedrijfsobligaties dalen de risico-opslagen. Waar bijvoorbeeld een bedrijf als KPN begin dit jaar beleggers nog een jaarlijkse rentevergoeding van 7,5% moest bieden, bedraagt het effectieve rendement op dezelfde obligatie nu nog ‘maar’ 4,35%. Ter vergelijking: staatspapier met dezelfde looptijd levert een effectief rendement van 3,4% op.
Hang naar zekerheid
Vreemd genoeg roepen ook hier diverse fondsaanbieders en banken dat er nog veel muziek in bedrijfsobligaties zit. Sterker nog, een aantal partijen heeft daar in het recente verleden fondsen voor opgericht die onder het mom van veiligheid en zekerheid aan de man worden gebracht. Die hang naar zekerheid kan op termijn wel eens tot veel grotere beleggingsverliezen voor deze groep leiden om over de gederfde meeropbrengsten nog maar te zwijgen.
Wees daarom bij nieuwe beleggingen in (bedrijfs)obligaties zeer selectief en bezint eer ge begint. Ik ben geen veelvraat die geen grenzen kent. Voor mijn klanten beleg ik nieuw geld daarom eerder in aandelen met een houdbaar dividend van fundamenteel sterke ondernemingen dan in bedrijfsobligaties. De kans dat die zich na de economisch zware tijden ontpoppen tot mooie vlinders acht ik vele malen groter.