De dollar is de laatste weken aan een forse opmars bezig ten opzichte van de euro. Waar vorig jaar de dollar nog ten dode leek opgeschreven, lijkt er nu sprake te zijn van een ware rally. Het grote Griekse begrotingstekort en de grote staatsschuld daar vormden de opmaat voor de waardedaling van de euro. Om over de toenemende zorgen over andere Zuid-Europese landen nog maar niet te spreken.
Met de komst van de euro kon de Griekse overheid het begrotingstekort tegen bijna dezelfde lage rentes financieren als Duitsland, maar nu moet er het dubbele voor worden betaald. Dat is geen prettig vooruitzicht in de wetenschap dat er dit jaar ruim 50 miljard euro geleend moet worden. Deels moet dit bedrag gebruikt worden ter herfinanciering van de staatsschuld die naar verwachting dit jaar meer dan 290 miljard zal bedragen, ongeveer 115% van het Bruto Nationaal Product (BNP), en deels ter dekking van het begrotingstekort van maar liefst 12,7% van het BNP.
Paard van Troje
Nu is met Griekenland het paard van Troje binnengehaald, in de zin van het rommelen met de statistieken. Maar het is een feit dat ook de andere landen in de eurozone niet voldoen aan de stabiliteitscriteria. Daarom lijken beleggers er meer en meer van doordrongen dat de regeringen van een aantal andere Europese lidstaten de bezuinigingsdans niet lang meer zal kunnen ontspringen. Zo heeft in Nederland het kabinet vorig jaar al aan twintig werkgroepen gevraagd te onderzoeken hoe er de komende jaren 35 miljard euro bespaard kan worden. De resultaten worden naar verwachting in april gepresenteerd.
Griekse goden
Er zijn de afgelopen jaren door de diverse overheden noodgedwongen op grote schaal steunmaatregelen aangekondigd en er is kwistig met geld gestrooid om de economische crisis het hoofd te bieden. De ergste kou lijkt uit de lucht, maar nu blijken beleggers zich plots te realiseren dat dat niet voor niets kon en dat zij nu de rekening gepresenteerd krijgen. De betalingstermijn is verstreken en er blijkt een flink voorschot op toekomstige economische groei te zijn genomen. Als die uitblijft, en daarmee het herstel van het BNP en de belastinginkomsten, dan hebben de overheden in de eurozone een groot probleem. Wat dat betreft was het recent gepubliceerde cijfer van een groei van de economie van de eurozone in de laatste drie maanden van 2009 met 0,1 procent in vergelijking met de voorgaande periode niet bemoedigend. De particuliere sector is er nog steeds niet echt toe te verleiden de hand van de knip te halen.
Griekenland heeft inmiddels het voornemen om net als de Ieren de publieke sector draconisch te saneren. Zo wil men het pensioensysteem aanpakken en ambtenaren gaan korten op hun loon. Dat is de Griekse goden verzoeken, getuige de eerste demonstraties die al hebben plaatsgevonden in Athene.
Daadkracht
Getuige de dalende koers van de euro ten opzichte van de dollar hebben beleggers een hard hoofd in de daadkracht van de Europese overheden. Zij zijn vooral teleurgesteld dat gebrek aan begrotingsdiscipline niet (genoeg) wordt bestraft. Voor de voordelen van een lagere euro lijkt weinig oog te zijn. De zwakste broeders uit het euroklasje kunnen hun eigen munt dan wel niet meer devalueren, maar een lagere euro draagt er wel aan bij dat de exportpositie verbetert en dat de financiën iets eenvoudiger op orde te krijgen zouden moeten zijn.
Opmerkelijk bij de recente opmars van de dollar is ook dat, in ieder geval even, vergeten lijkt te worden dat in de Verenigde Staten diverse staten en steden in minimaal dezelfde problemen zitten als veel van de eurolanden. Maar in tegenstelling tot de Europese Unie kan de federale overheid in de Verenigde Staten ingrijpen in het budgettaire beleid van de individuele staten. De landen van de Europese Unie vormen slechts een monetaire en geen politieke unie, waardoor Brussel niet kan ingrijpen bij een ongewenst begrotingsbeleid. De dollar is daarmee in het voordeel. Wat mij betreft is de dollar niet aan een echte opmars bezig, maar voorlopig alleen maar minder zwak.