Robotisering en automatisering veranderen in rap tempo de krachtsverhoudingen binnen de wereldeconomie. Volgens portfoliomanager Siegfried Kok van BNP Paribas OBAM staan we aan de vooravond van een revolutie.
Robotisering en automatisering zijn begrippen die vaak door elkaar worden gehaald, zegt Siegfried Kok van BNP Paribas OBAM. Voor de goede orde legt hij het nog even uit. Bij automatisering draait het om het digitaliseren van menselijke taken in een productieproces. Bij robots gaat het om mechaniseren, al benadrukt Kok dat beiden niet los kunnen worden gezien van elkaar. “Robots zijn eigenlijk een vorm van automatisering.”
De belangrijkste reden dat robots de afgelopen jaren zo in de belangstelling zijn komen te staan, is dat ze steeds slimmer worden. Kok schetst de situatie van een aantal jaar geleden. “We kennen allemaal wel de robotlijnen uit autofabrieken. Dat waren de ouderwetse robots die afgeschermd in een kooi hun werk deden.”
De nieuwe generatie, de collaborative robots (of: cobots), is volgens Kok veel geavanceerder. Cobots zijn uitgerust met sensoren en kunnen dankzij Artificial Intelligence (AI) zelf leren van gemaakte fouten. Doordat ze reageren op hun omgeving, kunnen ze veiliger samenwerken met mensen. Kok zegt ook dat de nieuwe generatie veelzijdiger is in het uitvoeren van taken en op meerdere plekken inzetbaar. De snelheid en breedte waarmee robotisering onderdeel wordt van productieprocessen, nemen sterk toe. “Een iPhone 4 uit 2010 werd nog voor 35% door robots in mekaar gezet. Bij de nieuwe iPhone 8 is dit percentage volgens bronnen bij Apple’s toeleveranciers gestegen tot maar liefst 75%”, aldus Kok. Het tekent volgens hem de onwaarschijnlijke snelheid waarmee dit soort ontwikkelingen plaatsvindt.
Angstbeeld
Hij erkent dat er rond robotisering een angstbeeld bestaat. De ontwikkeling gaat snel en is ongrijpbaar. Ondernemer Elon Musk startte laatst de ethische discussie over de militaire toepassing van robots. Veel mensen zijn bang dat ze straks op kwaliteit en kosten worden weggeblazen door gemechaniseerde concurrentie. Kok relativeert dat ‘iedere industriële revolutie’ de angst bracht dat de mens straks overbodig zou worden. En dat dit vervolgens nimmer gebeurde. “Je zult vooral een verschuiving zien. Van werk op de productievloer naar werk in de dienstverlening daaromheen.”
Kok ziet vooral voordelen in robotisering. Hij noemt als voorbeeld een bedrijf als Amazon, dat nu grootschalig investeert in robots die ze laten werken in hun opslagruimtes. Ook in China zijn ze volgens hem volop aan het inzetten op de robot. Daar is het gestegen arbeidsloon – dat de laatste jaren telkens met twintig% toenam – een belangrijke aanjager. Kok tekent daarbij wel aan dat van de techniek van de Chinese robotindustrie nog geen wonderen verwacht moeten worden. “De onderdelen komen vooral uit Japan.” Andere landen die een rol spelen in de ontwikkeling van robots zijn Duitsland en de VS.
3D-printing
Belangrijke sectoren waar robots op de werkvloer verschijnen, zijn naast de auto-industrie ook maakbedrijven als Nike. Dat bedrijf is in staat om dankzij robotisering maar liefst twintig keer zo snel haar schoenen te produceren. Volgens Kok zie je robots overal verschijnen waar besparingen uit grote volumes de tamelijk hoge investering rechtvaardigen. Kok: “Bedrijven als Nike hebben de meeste baat bij zo’n investering vanwege hun grote productievolumes”
Tijdens bedrijfsbezoeken in binnen- en buitenland ziet Kok dat technieken als 3D-printing een steeds hogere vlucht nemen. Dit aspect van automatisering zal er volgens hem voor gaan zorgen dat het aanzien van de maakindustrie flink zal veranderen de komende jaren. Kok: “Doordat de kosten dalen, de techniek vooruit gaat en de efficiency toeneemt, gaan we naar een tijd van maatproducten voor de massa.”
Dalende productiekosten en stijgende salarissen in China zullen er bovendien voor zorgen dat Europa weer aantrekkelijk wordt voor partijen om te produceren. De eerste trend in die richting is volgens Kok al zichtbaar in Oost-Europa. “Maar ook in Duitsland is er sprake van insourcing, waar je industrieën ziet terugkeren. De fabrieken keren terug naar Europa.” Kok schat robotisering en automatisering in als baanbrekende ontwikkelingen waarvan de werkelijke impact nog lang niet duidelijk is. “Er zijn nog zo veel terreinen waar dit gaat spelen. Kijk naar de medische wereld, waar non-invasieve behandelingen in opkomst zijn dankzij de hulp van robotarmen. We staan pas aan de vooravond.”
Wilt u weten hoe de portfoliomanagers van OBAM tot hun beleggingskeuzes komen? Ga naar www.obam.nu of kom tijdens De BeleggersFair naar de stand van BNP Paribas voor een boekje met de voor beleggers belangrijkste wereldwijde trends.
OBAM. De Kunst van het Kiezen.
Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!