In de hele ontwikkelde wereld is de spaarquote gestegen tot ver boven de historische trends. De stijging was bijzonder sterk tijdens de eerste lockdown; in de eurozone steeg de spaarquote van een lange termijn gemiddelde van ongeveer 13% in 2019 tot maar liefst 25% in het tweede kwartaal van 2020. In de VS bereikte de spaarquote een vergelijkbaar niveau – 26% – hoewel de basis daarvoor veel lager lag, namelijk rond de 7% vóór de pandemie.
ABN Amro: “Een toename van de besparingen is normaal in tijden van laagconjunctuur. Een groot deel van de huidige toename van de besparingen is echter eerder onvrijwillig – als gevolg van beperkingen op de consumptie die door de lockdowns worden opgelegd – dan vrijwillig. Uit onderzoek van de ECB blijkt dat tijdens de eerste golf van de pandemie slechts 10% van de totale stijging van de spaarquote het gevolg was van voorzorgsbesparingen (bv. minder werkzekerheid en angst voor baanverlies), terwijl de rest het gevolg was van gedwongen besparingen door lockdowns.”
Sinds het hoogtepunt begin vorig jaar bewoog de spaarquote mee met versoepelingen of verscherpingen. In totaal schatten wij dat zich sindsdien in de eurozone ongeveer 650 miljard euro aan extra besparingen (d.w.z. bovenop de “normale” besparingen) heeft opgestapeld – gelijk aan 5,1% van het bbp – terwijl zich in de VS ongeveer 1.800 miljard dollar extra heeft opgebouwd (8,4% van het bbp).
Spaarberg -> oververhitting
ABN Amro: “De spaarquotes stegen tijdens de pandemie wat leidt tot een enorme spaarberg. De massale opbouw van spaargelden heeft – samen met ongekende fiscale en monetaire stimuleringsmaatregelen – de verwachtingen voor een economische boom van de jaren ’20 van de vorige eeuw aangewakkerd, en zelfs de vrees voor een mogelijke oververhitting doen ontstaan.”
In de VS zijn de vroegtijdige versoepelingen – in combinatie met inkomenscompensatie door fiscaal beleid die groter is dan het inkomensverlies – al duidelijk zichtbaar in de forse stijging van de detailhandelsverkopen. Deze liggen ruim boven het niveau van vóór de pandemie. Dit heeft ons onze bbp-groeiprognose voor het eerste kwartaal verhoogd van 4,5% naar 8,6% op jaarbasis.
In de eurozone wijzen de zwakke detailhandelsverkopen en registraties van auto’s op een krimp van de consumptie in het eerste kwartaal: wij rekenen op -2% k-o-k, na een krimp van -3% in het vierde kwartaal van 2020. Vooruitblikkend verwachten wij dat de versoepeling van de restricties zal leiden tot een aanhoudend sterke consumptiegroei in de VS en een sterke opleving in de eurozone. Overeenkomstig met die opleving zal de spaarquote dalen. De kracht van de opleving zal echter om een aantal redenen getemperd zijn.
