Het wetsvoorstel regelt bijvoorbeeld dat alleen ongehuwd samenwonenden met een notarieel samenlevingscontract vanaf 1 januari 2010 een beroep doen op het lage tarief en de hoge vrijstelling die voor gehuwden en geregistreerde partners gelden. Dit samenlevingscontract moet op het moment van overlijden al zes maanden bestaan. Er is voorgesteld om deze laatste eis pas te laten ingaan op 1 juli 2010. Samenwoners zonder een notariële samenlevingsovereenkomst hebben dus nog tot 1 januari aanstaande de tijd om naar de notaris te gaan!
Genotsrechten
In de huidige Successiewet zijn verschillende (fictie)bepalingen opgenomen die de heffing van successierecht mogelijk maken over verkrijgingen die civielrechtelijk niet als erfrechtelijke verkrijgingen worden aangemerkt. Een van deze bepalingen ziet op de veelvoorkomende situatie dat de ouder het vruchtgebruik van een vermogensbestanddeel heeft behouden, maar zijn erfgenamen de blote eigendom hiervan al tijdens het leven van deze ouder hebben verkregen. In de huidige Successiewet valt de verkrijging van dit vermogensbestanddeel onder de fictiebepaling, waardoor heffing van successierecht mogelijk is. De staatssecretaris heeft nu meer duidelijkheid gegeven over wanneer deze fictie vanaf 2010 precies van toepassing zal zijn.
De gesplitste aankoop waarbij de kinderen het blote eigendom kopen en de ouders het vruchtgebruik, valt in de huidige regeling niet onder de fictie, maar straks zullen situaties van gesplitste aankoop ook met erfbelasting worden belast. Bij overlijden van de ouders (die het vruchtgebruik hadden) wordt dan erfbelasting geheven bij de kinderen over de volle waarde van het vermogensbestanddeel. Voor de berekening mag wat het kind heeft betaald voor het blote eigendom, worden afgetrokken. Er is geen ‘eerbiedigende werking’ voor bestaande gevallen.
Bij een ‘wettelijke verdeling’ of een testament met ‘ouderlijke boedelverdeling’ waarbij de langstlevende in feite het genot heeft van de onderbedelingsvorderingen van de kinderen, is de fictie niet van toepassing en heffing van erfbelasting niet aan de orde. Hetzelfde geldt bij een ‘vruchtgebruiktestament’. Maar wanneer sprake is van een ‘ik-opa-testament’ kan de fictiebepaling straks wel van toepassing zijn. Wanneer in het (keuze)testament een legaat tegen inbreng van de waarde is opgenomen, komt de fictiebepaling ook aan de orde, tenzij er jaarlijks door de langstlevende een rente van 6% per jaar wordt betaald aan de kinderen.
Ondernemingsvermogen
Het vrijgestelde percentage voor erf- of schenkbelasting van 90% (nu nog 75%) van de waarde van (aanmerkelijkbelangaandelen in) ondernemingsvermogen is bedoeld om een einde te maken aan belemmeringen voor bedrijfsoverdrachten. Houders van preferente aandelen en houders van een medegerechtigdheid hebben geen recht op de faciliteit, tenzij hun rechten ontstaan zijn in het kader van een gefaseerde bedrijfsopvolging. De faciliteit is uitsluitend bedoeld voor degene die daadwerkelijk ondernemingsvermogen verkrijgt en de onderneming voortzet!
Bij vererving van niet-ondernemingsvermogen, bijvoorbeeld een effectenportefeuille, wordt de vrijstelling niet verleend. Terbeschikkinggestelde panden vallen vanaf 2010 ook onder de faciliteit, onder de voorwaarde dat de aandelen in de onderneming en het terbeschikkinggestelde pand tegelijkertijd door de bedrijfsopvolger worden verkregen.
De bedrijfsopvolgingsfaciliteit is vanaf 2010 niet meer alleen van toepassing bij een aandelenbelang van 5% of meer (een aanmerkelijk belang) in de te vererven vennootschap, maar ook wanneer het belang minder is geworden dan 5%, mits dit belang valt aan te merken als een zogenaamd ‘fictief’ aanmerkelijk belang in de zin van de Wet inkomstenbelasting 2001. De wijziging van de Successiewet houdt de gemoederen aardig bezig. Invoering van de wijzigingen is nog steeds voorzien voor 1 januari 2010. Ik blijf de ontwikkelingen op de voet volgen en houd u uiteraard graag op de hoogte.
Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!
