De ruzie tussen Rusland en het westen over betalen in roebels voor Russisch gas, houdt aan. De dreiging van een gastekort blijft daarmee boven de economie hangen, meent Raoul Leering, econoom ING.
Volop verwarring op de gasmarkt. Vorige week dreigde Poetin landen die Rusland sancties hebben opgelegd, te verplichten in roebels te betalen voor Russische olie en gas. Woensdag leek dat van de baan na een telefoongesprek van de Duitse bondskanselier en Russisch president Poetin. Donderdag vaardigde Poetin echter een decreet uit dat Rusland vanaf vandaag alleen gas levert bij betaling in roebels. Deze eis werd opnieuw door het westen afgewezen maar tot nu toe zonder consequenties.
Tot aan halverwege de vrijdagmiddag (het moment dat dit bericht geschreven wordt) verlopen de gasleveringen aan Europa normaal. Maar zolang Poetin zijn eis niet van tafel haalt en het westen besluit om niet aan die eis te voldoen, blijft het dichtdraaien van de gaskraan een risico voor de Europese economie. Rusland vervult immers een kwart van de behoefte aan gas voor Europa.
De Duitse energieminister en vicepremier Habeck houdt rekening met het stilleggen van de Russische gasleveranties en heeft daarom de Duitse energienoodwet geactiveerd. Deze wet maakt het mogelijk voor de regering om energie op rantsoen te zetten. Dat zou de Duitse industrie kunnen stilleggen. Volgens Volker Wieland, adviseur van het Duitse kabinet, zou dit een ‘substantieel’ risico op een recessie veroorzaken.
Maar ook voor landen als Nederland die voor hun gas minder afhankelijk zijn van Rusland, doet het dicht(er) draaien van de gaskraan economisch pijn, zo blijkt uit een studie die het CPB vorige week uitbracht. Daarin staat dat een stokkende toevoer van Russisch gas voor economische krimp in alle bedrijfstakken zou zorgen. De hamvraag in het pokerspel tussen Rusland en het westen is hoe belangrijk het voor Poetin is dat er betaald wordt in roebels. Dat brengt ons op de vraag waarom Rusland zo graag wil dat er in roebels betaald wordt in plaats van euro’s of dollars.
Een mogelijke verklaring is steun voor de roebelkoers na de recente duikvlucht. Maar op de lange duur helpt deze maatregel weinig. Tegenover extra buitenlandse vraag naar roebels zou minder vraag naar roebels komen te staan van Russische olie- en gasbedrijven. Zij hebben dan immers geen euro’s meer om in te ruilen voor roebels. Poetins actie kan ook gericht zijn op het doorbreken van het verbod op zakendoen met de Russische centrale bank. Er zijn buiten Rusland weinig roebels, dus zal voor roebels indirect bij de centrale bank aangeklopt moeten worden. Of het is een poging af te wenden dat de dollars en euro’s waarin de Russische gas en oliebedrijven nu betaald krijgen, bevroren worden als onderdeel van de financiële sancties tegen Rusland.
Hoe dan ook, zolang dit conflict duurt, wordt de Europese economie met veel onzekerheid omgeven. Dat alleen al zal de economische groei geen goed doen.
Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!