Een riskante zet van premier Samaras van Griekenland deed op de financiële markten herinneringen aan de eurocrisis herleven. De daling van de olieprijs zet ondertussen door en de ECB komt steeds dichter bij “kwantitatieve verruiming”.
Beurzen deden deze week wereldwijd een stapje terug. De AEX staat op moment van schrijven ruim 4% lager dan eind vorige week, andere Europese beurzen boekten vergelijkbare verliezen. De Amerikaanse S&P 500 wist de schade beperkt te houden tot 1,9%. Griekenland zette maandag de toon voor de beursweek.
De Griekse premier Samaras deed een riskante zet: hij haalt de presidentsverkiezingen (oorspronkelijk gepland voor februari) twee maanden naar voren. Gevolg is dat het parlement eerst daarover kan stemmen voor hij nieuwe impopulaire maatregelen moet afspreken met de ’trojka’ (het IMF, de Europese Centrale Bank en de Europese Commissie) in ruil voor een verse kredietlijn. Hoog spel, want de regering zal moeten bedelen om stemmen bij leden van de oppositie. Lukt dat niet, dan volgen eind januari vervroegde parlementsverkiezingen waarbij het populistische Syriza hoge ogen gooit.
Beleggers schrokken flink: de beurs in Athene verloor deze week bijna 20% en de rente op Griekse 10jaars staatsobligaties schoot omhoog van 7,1% eind vorige week naar 9,0% op dit moment, het hoogste niveau sinds meer dan een jaar. Het is nu afwachten tot 29 december, wanneer de beslissende stemronde plaatsvindt in het Griekse parlement.
Olieprijs
De olieprijs blijft ondertussen maar verder dalen: een vat Brentolie kost op dit moment $63. Goed voor de koopkracht en dus een opsteker voor de Europese economie. Minder fijn voor olie-exporteurs zoals Rusland. De Russische centrale bank verhoogde gisteren de rente met 1%-punt tot 10,5% in een poging de inflatie te beteugelen en de roebel te ondersteunen. De rente is dit jaar al met 5%-punt gestegen en toch gaat de inflatie richting de 9% en is de roebel al meer dan 35% gedaald t.o.v. de euro.
Dat de renteverhogingen weinig helpen is niet vreemd, aangezien de problemen voortkomen uit dalende olie- en gasinkomsten, sancties die de toegang tot financiële markten belemmeren en zelfopgelegde importbeperkingen van Westerse goederen.
De dalende olieprijs betekent wel dat de inflatie in de eurozone nog verder zal dalen. Normaliter negeert de centrale bank inflatieschommelingen veroorzaakt door de olieprijs: het is immers een tijdelijke invloed van buiten. Maar nu ligt dat iets anders, omdat de ECB bang is dat ook de inflatieverwachtingen verder dalen. Deze week daalde bijvoorbeeld de 10 jaarsrente op Duitse staatsobligaties tot 0,6%. Daarmee nadert Europa Japan, waar de 10 jaarsrente op 0,4% ligt.
TLTRO
Ook de inschrijving van banken op de lange-termijnleningen van de ECB (de ‘TLTRO’) was deze week matig. In de eerste twee TLTRO’s samen is slechts 53% van de beschikbare €400 mld. opgenomen. De flankerende opkoopprogramma’s voor gedekte leningen en securitisaties komen eveneens slechts langzaam van de grond.
Zonder nadere maatregelen wordt het dus moeilijk voor de ECB om haar eigen doelstelling van ongeveer 1000 miljard euro balansvergroting te realiseren. De kans is daarom verder toegenomen dat de ECB in het 1e kwartaal van 2015 met het grootschalig opkopen van obligaties begint (‘kwantitatieve verruiming’).
Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!