Han de Jong (ABN Amro): ‘Ik geloof niet in een nieuwe recessie’

Geplaatst door | Nog geen reacties Beursnieuws, Economie & Landen, Rente & Valuta, Interviews

De financiële wereld staat op z’n kop. Koersen van westerse markten zijn met rond de 20% gedaald en in Shanghai zelfs met 45%. Zorgen zijn er vooral over China en de olieprijs. Zij geven de richting aan. Komt er een nieuwe recessie? Het magazine Cash gaat in de nieuwste editie een gesprek aan met Han de Jong, Chief Economist bij ABN Amro.

Han de Jong: 'Ik geloof niet in een nieuwe recessie'Han de Jong: “De ontwikkelingen in de Chinese economie bieden geen goede verklaring voor de recente daling van de aandelenkoersen. Volgens ons is China bezig met een zachte landing. De importdaling lijkt af te vlakken, wat goed is voor de rest van de wereld. Wij verwachten dat de Chinese autoriteiten weer greep op de situatie krijgen en de markten tot bedaren brengen. De economie van de eurozone groeit aardig. Dat blijft waarschijnlijk ook zo. De binnenlandse vraag in de Verenigde Staten is krachtig, maar de verwerkende industrie zwakt af. Wij denken dat de situatie weer verbetert.”

Maar wat moet China gaan doen: een herfinanciering van alle schulden; gaan afschrijven op de schulden; de economie een impuls geven of de yuan met 10 tot 15% laten devalueren?

“China moet gewoon doorgaan met het huidige beleid. Omschakelen naar een economie die minder steunt op industrie, de aanleg van infrastructuur en export. Dus meer nadruk op binnenlandse consumptie en diensten. Verder moeten de beleidsmakers doorgaan met het aanpakken van corruptie en milieuvervuiling.”

“Dit alles impliceert een lager groeitempo van de economie, maar dat is geen ramp. En als de groei te ver wegzakt, moet die maar wat gestut worden door de beleidsmakers. Daar hebben ze de middelen zeker voor. Problematische schulden concentreren zich bij bedrijven die geheel of deels in handen van de overheid zijn en die hebben schulden aan banken die ook geheel of deels van de overheid zijn. Het gaat dus om problemen binnen de familie. Ik denk dat het hanteerbaar is, maar er zijn risico’s en schokken zijn waarschijnlijk van tijd tot tijd.”

Maar zal daarmee een einde komen aan de negatieve effecten van de uitstroom van kapitaal? Institute International Finance heeft berekend dat vorig jaar 735 miljard dollar, waarvan 74 miljard in fondsen, uit Azië is gehaald en dat de uitstroom in 2016 tegen de 450 miljard dollar zal bedragen.

“Tja, die uitstroom is een slecht teken. Het is een indicatie van het wantrouwen. Maar als de beleidsmakers duidelijk laten zien de ontwikkelingen onder controle te hebben, verwacht ik dat die kapitaaluitstroom sterk zal verminderen.”

In hoeverre is dit een weerspiegeling van de Chinese economie? En als de Chinese economie de oorzaak niet is, wat dan wel?

“De financiële markten maken zich al een tijdje zorgen om de Chinese economie. Wat onze visie op China ook is, we mogen niet vergeten dat het gaat om een complexe economie die tegelijkertijd in diverse transities is verwikkeld en minder goede statistieken bijhoudt dan de meer welvarende economieën. Met andere woorden: de onzekerheden zijn hoe dan ook aanzienlijk. Wij zijn al lange tijd van mening dat de Chinese economie bezig is aan een zachte en dus geen harde landing. Maar zelfs bij een zachte landing kun je hobbels verwachten.”

“Maar zelfs bij een zachte landing kun je hobbels verwachten”

“Wij lezen de cijfers zo, dat de Chinese invoer begin 2015 aanzienlijk is teruggelopen. De gevolgen daarvan werden geleidelijk ook elders in de wereld voelbaar. De laatste paar maanden lijkt de invoer zich echter te stabiliseren. Ook de huizenmarkt lijkt zich te herstellen. Als wij het bij het rechte eind hebben, is de recente daling van de Chinese aandelenbeurzen dus niet te wijten aan de conjunctuur.”

Er lijkt een soort van kat-en-muisspel te zijn ontstaan. China heeft de afgelopen jaren zijn productie kunnen afzetten in de westerse wereld, die echter wordt geconfronteerd met een krimp van de groei. Kortom, waar ligt het echte probleem: is dat China of ligt het bij de ontwikkelde economieën?

“Een vergelijkbare ontwikkeling zien we bij de Duitse industrieorders. China, maar ook andere opkomende landen, zijn grote afnemers van Duitse kapitaalgoederen. Orders daarvoor vanuit landen buiten de eurozone daalden halverwege vorig jaar sterk, maar hebben zich de afgelopen drie maanden enigszins hersteld.”

“Ook de Chinese invoercijfers wijzen op een sterke daling begin vorig jaar en een stabilisatie in de afgelopen maanden. Daarom ben ik geneigd te denken dat het negatieve effect van de ontwikkelingen in de Chinese economie op de rest van de wereld afzwakt.”

China is een geleide economie. Kennelijk heeft men gedacht dat je met overheidsmaatregelen de crash op de aandelenmarkt (Shanghai is in een jaar tijd met 45% gedaald) zou kunnen bestrijden. Kan een geleide economie wel worden gecombineerd met een liberale kapitaalmarkt?

Han de Jong 2“De beleidsmakers bevinden zich op een learning curve en maken fouten, zeker wat betreft hun optreden op het gebied van de aandelenmarkt. Vorig jaar hebben ze eerst de overdreven stijging van aandelenkoersen aangemoedigd. Dat leek me erg onverstandig. Toen het in volle vaart de andere kant op ging, hebben ze van alles geprobeerd om dat proces tegen te houden. Sommige maatregelen moesten binnen een paar dagen weer worden opgeheven omdat ze totaal niet effectief bleken.”

“Het zou beter zijn als de beleidsmakers de aandelenmarkt zijn eigen weg laten vinden. Of een geleide economie kan worden gecombineerd met een liberale kapitaalmarkt weet ik niet, maar ik zie niet in waarom dat niet zou kunnen.”

Wat zullen de gevolgen zijn voor de eurozone en de VS?

“De conjunctuur in de eurozone en die in de VS beginnen uit elkaar te lopen. De recente cijfers uit de eurozone stemmen positief. De vertrouwensindex van de Europese Commissie, een combinatie van het ondernemersvertrouwen in alle sectoren van de economie en het consumentenvertrouwen, zette ook in december de geleidelijk stijgende lijn voort, naar 106,8 punten (was 106,1 in november). Daarmee werd de hoogste stand sinds begin 2011 bereikt. Ook andere recente Europese cijfers stemmen hoopvol. De Duitse industrie krijgt al twee maanden op rij weer meer orders binnen, na een dip halverwege het jaar. Ook de detailhandelsverkopen groeien in een redelijk tempo.”

“Dat wijst erop dat de economie van de eurozone nog steeds profiteert van de positieve factoren die wij al zo vaak hebben beschreven. De regio heeft op dit moment weinig last van de problemen in de opkomende landen, omdat de binnenlandse vraag aantrekt en de groei een bredere basis heeft gekregen. De onrust op de financiële markten in China kan overslaan naar andere landen. In dat geval komt het plaatje er heel anders uit te zien. Wij verwachten echter dat de onrust wegebt.”

“De Amerikaanse economie geeft een ander beeld te zien. De industrie presteert naar verhouding zwak, wat blijkt uit het verschil tussen de Amerikaanse ISM-index voor de verwerkende industrie en de vertrouwensindex voor de eurozone van de Europese Commissie. Dat het in de Amerikaanse industrie minder gaat, komt waarschijnlijk door de waardestijging van de dollar in de afgelopen anderhalf jaar en de problemen in de opkomende economieën. De binnenlandse economie verkeert echter nog steeds in een zeer goede gezondheid. De verbetering op de arbeidsmarkt zet door, zoals blijkt uit de zeer goede arbeidsmarktcijfers voor november en december, terwijl bovendien de consumptieve vraag groeit. We denken dan ook dat de huidige zwakte van de verwerkende industrie in de VS tijdelijk zal blijken.”

De inflatie blijft een probleem!

“De inflatie is vrijwel overal erg laag, waardoor de grote centrale banken hun beleidsrente zeer laag kunnen houden. De inflatie in de eurozone bleef in december gelijk: de kerninflatie op 0,9% j-o-j en de totale inflatie op 0,2% j-o-j. Door de recente daling van de olieprijzen zou de totale inflatie op korte termijn verder kunnen dalen. De ECB maakt zich daar zorgen om, en wij blijven erbij dat de bank, waarschijnlijk in maart, tot bescheiden extra verruiming overgaat, vermoedelijk in de vorm van een verdere verlaging van de al negatieve depositorente.”

“De volgende rentestap zal er vóór juni niet komen”

“De Fed heeft in december de rente verhoogd en doet de komende maanden waarschijnlijk niets. Als ons voorzichtig optimisme over de vooruitzichten voor de wereldeconomie en de Amerikaanse economie juist blijkt, zien we de Fed de rente dit jaar nog wel verder verhogen, maar de volgende rentestap zal er vóór juni niet komen.”

Maar bent u niet bang dat de ECB en andere centrale banken hun doelstelling van een inflatie van 2% niet zullen halen? En waarom is 2% zo belangrijk?

“Het ziet er inderdaad naar uit dat die doelstelling niet gehaald gaat worden. Let wel, die doelstelling geldt voor de middellange termijn, zeg een horizon van twee jaar. En voor de eurozone geldt dat het gaat om inflatie onder, maar dichtbij 2%. De zeer lage olieprijzen gaan de inflatie de komende tijd wellicht onder nul drukken. Omdat dat wordt veroorzaakt door lagere energieprijzen en de eurozone een netto-importeur is van energie, is die lage inflatie op zich niet een probleem. Sterker nog, de lage olieprijs versterkt de bestedingskracht van de consument.”

“Toch is er een probleem: de inflatieverwachtingen. Tijdens eerdere periodes van dalende olieprijzen en zeer lage of zelfs negatieve inflatie bleven de verwachtingen over inflatie heel stabiel. Dat is nu anders. Nu zijn die ook fors gedaald. Dat beïnvloedt het gedrag van gezinnen en bedrijven en het maakt het risico van langdurige en pijnlijke deflatie groter. Dat wil de ECB voorkomen.”

We hebben altijd gedacht dat een lage olieprijs zou leiden tot een impuls van de bestedingen. Maar uit Amerikaanse cijfers blijkt dat het voordeel van de lagere energiekosten heeft geleid tot een even sterke stijging van de spaartegoeden. En moeten we niet bang zijn dat banken in de problemen komen als de olieprijs zo laag blijft, omdat dan mogelijk miljarden moeten worden afgeschreven op leningen die zijn verstrekt aan de schaliegasindustrie?

“De lage olieprijs gaat zeker tot faillissementen in de sector leiden. En dat is zeker schadelijk voor banken. Maar het lijkt me niet waarschijnlijk dat het bankwezen als geheel in problemen gaat komen. En het is waar dat de Amerikaanse gezinnen wat meer zijn gaan sparen. Als op het verleden vertrouwd mag worden, moet je er echter van uitgaan dat die consument dit financiële voordeeltje toch zeker zal gaan aanwenden voor consumptie.”

“De noodzaak om schulden af te lossen is minder groot dan de afgelopen jaren. Sterker nog, de schuldratio’s van Amerikaanse gezinnen is op het laagste niveau van de afgelopen vijftien jaar.”

De hamvraag is natuurlijk: komt er een nieuwe recessie, misschien zelfs wel een disruptieve recessie, dus een die gaat leiden tot een nieuwe economische ordening?

“Als er grote nervositeit op aandelenbeurzen heerst en de koersen fors dalen, komen er altijd grote somberaars naar voren die het ‘altijd al gezegd hadden’ en op basis van hun hierdoor verworven nieuwe geloofwaardigheid voorspellen dat de wereld net is begonnen aan een grootscheepse en vooral pijnlijke omwenteling.”

“Ik zou zeggen: laat je hoofd niet op hol brengen. Zeker, technologische ontwikkelingen leiden in tal van sectoren in de economie tot transformaties. Bestaande verdienmodellen werken niet meer en nieuwe komen naar voren. Bedrijven die tot het meubilair van de economie behoorden, hebben plots geen bestaansrecht meer. Maar voor de economie als geheel gaat het toch om een geleidelijk proces. Ik geloof niet dat er dit of volgend jaar een nieuwe recessie komt. Tenminste, niet in de eurozone of de VS. Wel natuurlijk in tal van opkomende landen die getroffen worden door de sterk gedaalde grondstoffenprijzen.”

Dit artikel is eerder gepubliceerd in cash magazine nummer 1 2016. Wilt u het magazine ook ontvangen? Klik dan hier. 

Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!


Deel dit artikel

Geschreven door:

Eddy Schekman

Eddy Schekman woont en werkt vanuit China en houdt zich vooral bezig met duiding van het financiële nieuws voor ondernemende beleggers. Sinds 2008 publiceert hij voornamelijk voor het Cash platform.


De berichten op Cashcow kunt u ook lezen via de distributieplatforms LinkedIn, Twitter of Facebook. Vragen worden alleen beantwoord via deze website en niet via social media. Haatdragende of respectloze vragen/reacties zal ik niet in behandeling nemen.


Bekijk alle 19611 berichten van Eddy Schekman

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar het nieuws overzicht

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies om u de beste surfervaring te geven. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op 'Accepteren' hieronder, dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten