Beleggers kunnen schade lijden als ze door beursfondsen worden misleid. Als misleiding op de beurs is vastgesteld, moeten gedupeerden aanspraak kunnen maken op schadevergoeding. Dat spreekt voor zich, maar die aanspraak geldt zelfs als hun aankoopbeslissing niet gebaseerd was op de toentertijd gegeven informatie. Dat stelt jurist Bas de Jong in zijn onderzoek ‘Schade door misleiding op de effectenmarkt’.
Hij wijst onder meer op de World Online-zaak uit 2000, waarin de Hoge Raad in november 2009 oordeelde dat het prospectus misleidend was. Dat betekent dat tien jaar na de beursgang de beleggers nu hun schade kunnen vorderen. Hoe stel je die schade vast? En hoe bereken je welk deel van de schade te maken had met misleiding en welk deel veroorzaakt werd door de tijdgeest?
Bas de Jong ontwikkelde een handleiding waarmee berekend kan worden welk deel van de geleden schade te maken had met misleiding en welk deel veroorzaakt werd door de tijdgeest. Hij promoveert op 2 juni aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Duizenden particulieren kochten in maart 2000 aandelen World Online tegen een uitgiftekoers van 43 euro. In slechts twee weken tijd verloor het aandeel op de beurs meer dan 50 procent van zijn waarde. Begin april 2000 werd duidelijk dat de bestuursvoorzitter, Nina Brink, zelf voorafgaand aan de beursgang reeds twee derde van haar aandelen had verkocht tegen 6 dollar. Kennelijk was in haar ogen het aandeel aanzienlijk minder waard dan 43 euro. Het aandeel is dus hoogstwaarschijnlijk voor een te hoge prijs in de markt gezet, stelt De Jong.
In het prospectus stond wel dat de aandelen waren verkocht, maar niet tegen welke prijs. Ook in andere opzichten was het prospectus onvolledig. In december 2000 – toen World Online werd overgenomen door Tiscali – was de koers meer dan 80 procent in waarde gedaald tot onder de 10 euro.
Een onderneming die naar de beurs wil, moet een prospectus uitgeven. Het prospectus moet alle gegevens bevatten die een belegger nodig heeft om zich een verantwoord oordeel te kunnen vormen over de toestand van de onderneming. Zo’n prospectus is immers een belangrijke leidraad voor (potentiële) kopers van de aandelen van de onderneming. Als de informatie in het prospectus misleidend is, zoals in het geval van World Online, worden beleggers op het verkeerde been gezet. Dit kan leiden tot een kunstmatig hoge beurskoers. Beleggers betalen dan te veel voor hun aandelen.
Of de belegger recht heeft op schadevergoeding, is volgens de Hoge Raad afhankelijk van het antwoord op de vraag of de belegger bij zijn beleggingsbeslissing daadwerkelijk door de misleidende informatie is beïnvloed. Hij moet het prospectus hebben gelezen of indirect zijn geïnformeerd via een adviseur of de media. Maar het kan ook zijn dat de belegger zich helemaal niet heeft laten informeren en is ingestapt op de golf van het optimisme. Anders dan de Hoge Raad vindt Bas de Jong dat ook in dat geval de gedupeerde schadeloos moet worden gesteld.
Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!