Negatieve rente niet verder omlaag

Geplaatst door | Nog geen reacties Monetair

Geconfronteerd met de grootste economische schok sinds de Tweede Wereldoorlog hebben de Europese centrale banken als reactie op de door het coronavirus veroorzaakte recessie hun volledige gereedschapskist ingezet, maar met opvallende uitzondering dat de negatieve rente niet verder is verlaagd.

Negatieve rente niet verder omlaag
Duitse Bunds

Gezien het feit dat de centrale banken in eerdere crises alles wat tot hun beschikking stond, hebben gebruikt om de economische neergang het hoofd te bieden, is hun kennelijke terughoudendheid om de rente deze keer nog verder op negatief terrein te verlagen een sterk signaal dat dit beleid niet meer gehanteerd zal worden. Waarschijnlijk omdat de centrale banken de reversal rate of omkeerrente hebben bereikt – het punt waarop verdere verlagingen van de rente niet hun beoogde effect hebben, stelt Tomasz Wieladek, econoom bij T. Rowe Price.

 

De voordelen 

Hoewel het verlagen van het beleidstarief van de centrale bank tot onder nul waarschijnlijk niet zo krachtig is als het verlagen van de rente van positief naar nul, zal het waarschijnlijk nog steeds effect hebben. Het beïnvloedt de macro-economie op drie belangrijke manieren: ten eerste omdat een negatieve depositorente betekent dat commerciële banken deposito’s bij de centrale bank moeten aanhouden, wat een sterke stimulans is om de kredietrente te verlagen en de kredietexpansie te ondersteunen; ten tweede omdat een negatieve rente kan worden gebruikt om zich te verdedigen tegen valuta-appreciatie; en ten derde omdat, als het beleidstarief naar verwachting enige tijd negatief blijft, de rente over de gehele rentecurve daalt – waardoor de kosten van de financiering van de overheid en de particuliere sector op de markt dalen.

Aan de andere kant is het grootste risico van het inzetten van negatieve rente dat op een bepaald punt de kosten van het verlagen van de rente beginnen op te wegen tegen de baten. Hoewel er geen precieze maatstaf is voor de omkeerrente, is men het er in het algemeen over eens dat dit drie vormen kan aannemen: economisch, financieel en politiek.

Drie soorten omkeerrente

De economische omkeerrente is het punt waarop huishoudens/bedrijven hun geld van bankrekeningen beginnen op te nemen en in contanten aanhouden, wat een rentepercentage van nul oplevert. Klanten zullen waarschijnlijk een zeer kleine vergoeding betalen voor het opslaan van hun spaargeld op een veilige locatie, omdat het moeilijk is om veel contant geld onder de matras te bewaren, maar als die vergoeding begint te stijgen, kunnen ze dit heroverwegen. Het gebruik van contant geld nam toe toen de Europese Centrale Bank (ECB) in 2014 voor het eerst de tarieven naar negatief gebied verschoof, maar dit zou ook wel eens een afspiegeling kunnen zijn geweest van de aankoop van activa door de ECB, die werd gefinancierd door een grote uitbreiding van de geldhoeveelheid. Op dit moment is er geen bewijs, noch in theorie noch in de praktijk, dat de economische omkeerrente in de eurozone is bereikt.

De financiële omkeerrente is de tweede omkeerrente waar centrale banken zich zorgen over maken. Normaal gesproken leiden lagere beleidstarieven van de centrale banken tot lagere depositotarieven, waardoor banken op hun beurt ook de krediettarieven kunnen verlagen. Als een bank een negatief tarief echter niet rechtstreeks aan klanten kan doorberekenen, omdat het controversieel lijkt, is een verhoging van de leentarieven een goed alternatief. Wanneer banken de leentarieven verhogen om de winstgevendheid te behouden, is de omkeerrente van het financiële systeem bereikt. Dit is waarschijnlijk gebeurd toen de ECB in maart 2016 de depositorente verlaagde tot -0,40 basispunten. Om dit te verzachten heeft de ECB in 2016 de beoogde langlopende herfinancieringstransacties (TLTRO’s) ingevoerd, en vervolgens in september 2019 het tweeledige beloningssysteem.

De politieke omkeerrente – het punt waarop de politieke kosten van het verlagen van de tarieven de baten overtreffen – wordt minder erkend en besproken dan de economische en financiële omkeerrente maar er moet wel rekening mee worden gehouden. Monetair beleid heeft altijd een herverdelend element van spaarders naar leners, in zich aangezien dit deels de manier is waarop monetair beleid werkt; het is echter aannemelijk dat het verlagen van de rente naar negatief terrein grotere politieke implicaties zal hebben dan het verlagen van de rente tot nul. Negatieve rentetarieven vormen een uitdaging voor het idee dat sparen moet worden beloond, vooral in landen waar sparen een sterke culturele eigenschap is.

De marktimplicaties van het einde van negatieve rente

Het beleidstarief van de centrale bank is het anker van de risicovrije yieldcurve van staatsobligaties. Hoewel de financiële markten negatieve renteverlagingen blijven inprijzen, lijkt het volgens Wieladek onwaarschijnlijk dat ze er werkelijk van komen. Wanneer de yield op langlopende obligaties zich heeft hersteld tot het rendement dat lager ligt dan de beleidsrente, dan duidt dit historisch gezien op het begin van een recessie en een rentedalingscyclus. Nu de recessie langzaam uit het zicht verdwijnt, suggereert onze analyse dat er grenzen zijn aan de mate waarin risicovrije kernobligatierentes kunnen oplopen tot boven de huidige beleidsrente.

 

Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!


Deel dit artikel

Geschreven door:

Eddy Schekman

Eddy Schekman woont en werkt vanuit China en houdt zich vooral bezig met duiding van het financiële nieuws voor ondernemende beleggers. Sinds 2008 publiceert hij voornamelijk voor het Cash platform.


De berichten op Cashcow kunt u ook lezen via de distributieplatforms LinkedIn, Twitter of Facebook. Vragen worden alleen beantwoord via deze website en niet via social media. Haatdragende of respectloze vragen/reacties zal ik niet in behandeling nemen.


Bekijk alle 19611 berichten van Eddy Schekman

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar het nieuws overzicht

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies om u de beste surfervaring te geven. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op 'Accepteren' hieronder, dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten