Waarom blijft de inflatie zo laag, ondanks dat de beleidsrente al sinds 2009 ultra-laag staat? In zijn paper Prices and Policies legt portfolio manager Torgeir Høien van Skagen Tellus een nieuwe inflatietheorie uit en beargumenteert hij dat centrale banken de rente moeten verhogen om de inflatie naar een hoger niveau te tillen. “De wereldeconomie is al een jaar in een hogere versnelling.”
De JPMorgan Global Composite PMI noteerde voor januari 2017 53,9 en vertoont een stijgende lijn sinds het dieptepunt van 50,6 in februari 2016. De grote schokken van 2016, de uitkomst van het Britse EU-referendum en de verkiezing van Trump tot president van de VS, hebben geen negatieve invloed op de wereldwijde economische groei gehad.
In de ontwikkelde economieën is de nominale lange rente opgelopen sinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Dit is vooral te danken aan een hogere inflatieverwachting. De nominale rente bestaat uit de reële rente gecorrigeerd voor inflatie(verwachtingen). De reële lange rente is licht toegenomen in reactie op een hogere economische groei en verbeterde vooruitzichten voor de economie. De reële rente zal verder stijgen als de wereldeconomie blijft versnellen. Naast de gestegen reële rente is de verwachte inflatie ook gestegen.
En volgens Høien zal hier waarschijnlijk een ommekeer te zien zijn. De heersende overtuiging is dat een hogere economische groei zal leiden tot een hogere inflatie door toenemende loonstijging dankzij afnemende werkloosheid. Maar het bewijs voor deze stelling ontbreekt. In de VS is het werkeloosheidspercentage gedaald van 10% tot onder de 5% sinds 2009, maar de kerninflatie blijft nog altijd onder de 2%. In Japan is het niet anders, het werkeloosheidspercentage is gedaald van 6% naar 3% maar de inflatie blijft rond de 0% hangen.
Centrale banken doen het verkeerd
Of de inflatie stijgt of daalt, hangt natuurlijk in sterke mate af van het beleid van de centrale bank, maar dit hoeft niet noodzakelijkerwijs te gebeuren op de manier zoals men dat gewend is. Høien is van mening dat de centrale bankiers het ‘verkeerde teken’ op de beleidsrente hanteren. Om de inflatie naar de doelstelling van 2% te tillen moeten centrale banken de beleidsrente niet verlagen, maar juist verhogen! De directe impact van een hogere beleidsrente is waarschijnlijk een beetje lagere inflatie. Maar op de middellange en lange termijn leidt een hogere beleidsrente tot een hogere inflatie volgens Høien. De Fed is begonnen met het verhogen van de beleidsrente, maar de rente staat pas op 0,75%. Hoewel de rente in de juiste richting beweegt, is het misschien te weinig om de kerninflatie naar de doelstelling van 2% te krijgen. Andere centrale banken wereldwijd lijken voorlopig nog hun beleidsrente rond de 0% te willen houden.
Het fenomeen ‘exflatie’ ofwel economische groei zonder oplopende inflatie, zal volgens Høien niet van het ene op het andere moment verdwijnen. De inflatieverwachtingen kunnen zo ver teruglopen, dat zelfs met een hogere reële lange rente, de nominale lange rente daalt.
