Toen het resultaat van de verkiezingen dinsdagavond laat in de Verenigde Staten (woensdag rond de middag in Azië) werd bevestigd, reageerden tal van markten in tal van regio’s en voor tal van beleggingscategorieën vrij heftig. Het was echter interessant om te zien hoe er binnen die reacties een splitsing ontstond zodra Europa aan zijn dag begon en zodra vervolgens op woensdagochtend de gewone beursdag in New York van start ging. Een groot deel van de aanvankelijke paniek werd volledig teruggedraaid en een aantal reacties was zelfs positief.
Amerikaanse staatsobligaties reageerden op Donald Trumps overwinning aanvankelijk met een reflexmatige daling van de rente en een stijging van de koersen. Maar al snel werden die winsten teruggedraaid en naarmate de handelsdag op gang kwam, steeg de rente op Amerikaanse 10-jarige staatsobligaties tot boven de 2%, bijna 20 basispunten hoger dan enkele dagen geleden.
Dit is volgens mij heel belangrijk, omdat we hieruit twee dingen kunnen afleiden. Allereerst: wanneer de markten een schok te verwerken krijgen, zijn de beleggingscategorieën die zich in een zeepbel bevinden het kwetsbaarst – en we zeggen al geruime tijd dat Amerikaanse staatsobligaties volgens ons overgewaardeerd zijn. Ik zou niet per se voorspeld hebben dat de verkiezing de katalysator zou zijn die de correctie in gang zou zetten, maar wanneer er een schok plaatsvindt, dan zullen verstoorde markten het hardst reageren, en dat hebben Amerikaanse staatsobligaties volgens mij aangetoond.
Inflatie
Ten tweede: als we nadenken over enkele van Trumps voorstellen over hogere invoerrechten, dan zijn de gevolgen daarvan in eerste instantie hogere prijzen – inflatie dus. Hoe Amerikaanse staatsobligaties vandaag hebben gereageerd, is volgens mij dus een uiting van twee aspecten: de zeepbel waarin ze zich bevonden werd doorgeprikt, en mensen zijn ergens bang dat het resultaat van de Amerikaanse verkiezingen de reeds bestaande toenemende inflatiedruk verder uitvergroot.
De Japanse yen en de euro stegen aanvankelijk aanzienlijk toen de resultaten van de Amerikaanse verkiezingen bekend werden, maar moesten al hun winsten vervolgens weer prijsgeven. In de vroege uurtjes aan de oostkust van de Verenigde Staten stonden beide valuta’s op verlies. Deze markten reageerden precies zoals we zouden verwachten op de stijging van de rente op Amerikaanse staatsobligaties.
In de opkomende markten werd net na het resultaat van de Amerikaanse verkiezingen aanvankelijk heel anders gereageerd. Veel Aziatische markten die eerst hadden ingeleverd, hebben die verliezen volledig of gedeeltelijk goedgemaakt. In India sloot de markt de dag hoger af en Indonesië gaf blijk van een aanzienlijke trendcorrectie. Elders werd Latijns-Amerika gezien Trumps campagneretoriek natuurlijk zwaarder getroffen.
Speerpunten
Mexico was een van de speerpunten van Trumps campagne, en al in het begin van de verkiezingen hadden tal van traders voorspeld dat de peso sterk zou reageren op een overwinning van Trump. Zij hadden daar in hun posities ook rekening mee gehouden. Trumps overwinning kwam voor velen als een verrassing, maar volgens mij was een groot deel van de bezorgdheid al ingeprijsd en hadden tal van marktdeelnemers net voor de verkiezingen aanzienlijke shortposities in de peso, anticiperend op een daling. Al van in het begin was de markt in aanzienlijke mate oververkocht en enkele stuiptrekkingsverliezen na het verkiezingsresultaat konden worden gerecupereerd. Uit de reactie van de markt blijkt ook het besef dat het systeem voorziet in checks and balances.
Wat in een verkiezingscampagne wordt verteld en welke beleidsmaatregelen vervolgens worden ingevoerd, zijn vaak twee heel verschillende dingen, en het Congres heeft alle belang bij voortgezette handelsrelaties met Mexico. Veel Amerikaanse arbeiders én bedrijven zijn in grote mate afhankelijk van de handel. De structuur van die handel kan in de loop van de tijd wel worden aangepast, maar helemaal stilgelegd wordt ze niet. Volgens mij bestaat het besef dat campagneretoriek iets helemaal anders is dan de realiteit van beleidsmaatregelen.
In de rest van Latijns-Amerika was er een reflexmatige uitverkoop die inmiddels enigszins is hersteld. Wij zijn steeds optimistischer over Zuid-Amerika, waar veel landen de laatste tien jaar met populisme hebben geëxperimenteerd en daarin vreselijk hebben gefaald. Die populistische beweging had enkele belangrijke uitgangspunten: aanzienlijke overheidsinterventie, een naar binnen gericht handelsbeleid en protectionisme. Het uiteindelijke resultaat van die inspanningen? Inflatie, geen groei, hoge werkloosheid en sociale instabiliteit. Het afgelopen jaar hebben landen als Argentinië en Brazilië dat soort populisme afgewezen. Maar in de Verenigde Staten en Europa steekt het helaas de kop op. De meeste landen in Zuid-Amerika hebben een andere koers gevolgd: een meer marktgerichte houding, een fiscaal conservatieve benadering, een geloofwaardig monetair beleid, een proactief bedrijfsklimaat en een naar buiten gericht handelsbeleid.
Wij maken ons zorgen over de opkomst van het protectionisme in de Verenigde Staten en Europa, maar we zijn nog steeds optimistisch over het traject van Latijns-Amerika op langere termijn. Volgens mij hebben we veel geleerd van de manier waarop de markten op de Amerikaanse verkiezingen hebben gereageerd. We hebben geleerd welke markten kwetsbaar zijn, welke markten oververkocht waren, en we zagen zowaar een aantal ontwrichte marktsituaties die beleggingskansen voor de langere termijn kunnen betekenen. Wat de toekomst betreft, verwachten we nog steeds een stijging van de inflatie in de Verenigde Staten, een stijging van de rente op Amerikaanse staatsobligaties, waardedalingen voor de Japanse yen en de euro en waardestijgingen voor een select aantal valuta’s van opkomende markten.