De kurk waar VS economie op drijft, zinkt langzaam

Column | Website: www.ohv.nl | 22 reacties

Een zachte landing, wat een combinatie is van economische groei die net voldoende afkoelt zonder dat een recessie volgt, terwijl inflatie geleidelijk aan naar het gewenste niveau zakt, is zeldzaam.

Afgelopen decennia hebben we vaak een harde landing gezien, zeg maar een mislukte poging van een zachte landing, en daar waar van een zachte landing gesproken zou kunnen worden, zijn economen het niet eens of het überhaupt landingen waren!

De kans dat we dit uiterst zeldzame fenomeen meemaken, is onlangs toegenomen aldus het Internationaal Monetair Fonds (IMF). In zijn vlaggenschippublicatie World Economic Outlook stelt het Fonds dat de ramingen die het maakt over economische groei en inflatie in toenemende mate te rijmen zijn met een zachte landing, vooral in de VS.

De reden voor die conclusie is de opmerkelijke weerbarstigheid van de Amerikaanse economie. Die groeit met een procent of 2, de banenmachine draait lekker, de inflatie is dalende en relatief laag en dat alles tegen een achtergrond van behoorlijk opgelopen kapitaalmarktrentes, een cyclus renteverhogingen van de Fed die we zelden eerder gezien hebben, de oorlog in Oekraïne en spanningen met China.

Amerikaanse consument kon blijven spenderen

Het is vooral de consumptie van de Amerikaanse huishoudens die voor die indrukwekkende prestatie heeft gezorgd. Die bleven maar uitgeven, ondanks een inflatie van 10%. Het klopt dat de loonstijgingen behoorlijk waren dankzij de ijzersterke arbeidsmarkt, maar die stijging van het loon werd door de inflatie tenietgedaan.

De belangrijkste reden waarom de Amerikaanse consument kon blijven spenderen en zo de economie overeind houden, is dat die over een behoorlijk wat spaargeld beschikte. Door de lockdowns en de pandemie bleef er veel geld liggen op de bankrekeningen.

Daarbovenop kwam de omvangrijke steun van de overheid. Toen de pandemie voorbij was en het normale leven hervat kon worden, trok de Amerikaanse consument massaal naar de (online) winkelstraten en liet het geld rollen.

“Wanneer het optimisme terugkeert zal Europa het wel eens op zijn minst tijdelijk beter doen dan de VS”

Het enige probleem met de bovenstaande redenering is dat er ook in Europa sprake was van gedwongen besparingen en overheidssteun. Toch doet de Amerikaanse economie het aanmerkelijk beter sinds het einde van de pandemie dan de Europese economieën.

Waarom het herstel in de VS toch sterker was, dat was een vraag waar onlangs een paar economen van de regionale centrale bank in New York zich over bogen. De Amerikaanse huishoudens gaven sinds het einde van de pandemie structureel meer uit dan dat hun inkomsten zijn gestegen. Het verschil financierden ze door die opgepotte spaargelden.

Maar toen dat geld op was, bleef de consumptie toenemen. In een analyse melden de economen van de New York Fed dat de Amerikaanse huishoudens minder sparen dan voor de pandemie. De Europese huishoudens daarentegen leggen juist iets meer geld opzij én hebben de gedurende de pandemie opgebouwde spaarbuffers niet volledig uitgegeven.

Ze gaven geld noodgedwongen uit

Het is niet zo dat de Amerikaanse consument al dat geld zo hartstochtelijk uitgaf omdat die de toekomst zonnig inzag. Zeker niet, het consumentenvertrouwen in de VS is historisch laag. Dat het geld volop rolde, heeft voor een groot deel te maken met de genoemde hoge inflatie. We weten dat die de armen en de middenklasse altijd het hardst raakt.

We weten ook dat die groep in de VS groter is dan in Europa. Veel Amerikanen gaven dat geld dus noodgedwongen uit, om rond te komen. Daarnaast wijst de New York Fed op een mogelijk psychologisch effect. Amerikanen kregen hun steun namelijk in de vorm van cheques die per post naar ze werden gestuurd.

Voor velen leek het daarom alsof ze uit het niets extra geld kregen. Geld dat uit de lucht komt vallen, geef je makkelijker uit omdat je het gevoel hebt dat je er niets voor hoefde te doen. Psychologisch gezien zou je dat geld makkelijker spenderen dan het geld dat over bleef omdat de winkels dicht waren door de lockdown.

De kurk waar VS economie op drijft, zinkt langzaam
De kurk waar VS economie op drijft, zinkt langzaam

Hoe dan ook, het verschil hoe mensen aan de weerzijden van de Atlantische Oceaan omgingen met de gedwongen besparingen en steun die ze kregen, verklaart de betere prestatie van de Amerikaanse economie.

De economen van de New York Fed hebben geprobeerd dat effect te kwantificeren en komen tot de conclusie dat als de Amerikaanse consument niet zo hard de opgebouwde buffers had uitgegeven en minder was gaan sparen dan voorheen, de consumptie van huishoudens 3 procentpunt lager was geweest.

Gezien het gewicht van de consumptie in het Amerikaanse bruto binnenlands product (bbp), komt dat neer op zo’n 2 procentpunt extra economische groei in de VS. Laat dat nou net het groeipercentage zijn in bijvoorbeeld de eerste helft van dit jaar!

Ter vergelijking: in Europa nam de consumptie juist relatief minder hard toe en hield zo de economische expansie tegen. Vooruitkijkend kan dat betekenen dat wanneer het optimisme terugkeert – en dat gaat een keer gebeuren – Europa het wel eens op zijn minst tijdelijk beter zal doen dan de VS omdat de consument meer geld om te spenderen zou hebben.

En men zou ook kunnen zeggen dat nu dat extra geld op is, de kurk waar de Amerikaanse economie tot nu toe in belangrijke maakte dreef, weg komt te vallen. Ik ben benieuwd naar de prestatie van de Amerikaanse economie in 2024.


Deel dit artikel

Geschreven door:

Edin Mujagić

Edin Mujagić (1977) is macro-econoom en sinds februari 2018 hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer. Hij is gespecialiseerd in (het beleid van) de centrale banken. Edin is auteur van meerdere boeken op monetair gebied, zoals ‘Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816’ (2016) en Geldmoord (2012) en is lid van de Monetaire Kring, een discussieforum bestaande uit de hoogste ambtenaren bij de centrale bank, het Ministerie van Financiën, hoogleraren economie en senior managers bij pensioenfondsen, banken en andere financiële instellingen.


  • Volg mij via
Bekijk alle 60 berichten van Edin Mujagić

2 reacties op “De kurk waar VS economie op drijft, zinkt langzaam

  1. Deze kurk (?) waar de Amerikaanse economie op drijft is niet de enige die drijfvermogen geeft. Er is een groter drijfvermogen gecreëerd, met het enorme begrotingstekort van U$ 2 triljard. Als de staat zoveel geld meer uitgeeft als dat het binnen krijgt, dan stimuleer je per definitie de economie (en de inflatie).

    Had Joe Biden al dat “extra geld ” niet uitgegeven, dan was de economie ingestort en Amerika in een zware depressie beland.
    Er is spraken (ook komende jaren) van een grootschalige poging om een recessie te voorkomen (met geleend / geprint geld) door U$ 2 triljard extra uit te geven, logisch dat dit (enorm bedrag) ook resultaten geeft !
    Het gaat niet om een boterham extra, maar een hele bakkerij.
    Dit is zondermeer zorgwekkend dat zoveel extra geld nodig is om de economie draaiend te houden.
    Het is ook niet vol te houden. Uiteindelijk valt de munteenheid (devaluatie U$ dollar) net zoals dat in Spanje, Argentinië etc. (zie lijst) gebeurd is.

    https://www.faillissementsdossier.nl/nieuws/13140/de-failliete-landen-top-26.aspx

    Dit geeft ook de zwakte weer van een democratisch land, waarbij je alleen gekozen wordt als je cadeautjes uitdeelt.
    Er is geen politicus die de “harde realiteit” gaat vertellen. Dan zal geen hond meer op hem stemmen.

    Kijk naar het grote plaatje, wat uiteindelijk de verklaring voor alles duidelijk maakt.
    De “economische macht ” verschuift van de “Westerse wereld” naar Azië.

    Nog simpeler uitgelegd…… Het land (of landen) die de maak-industrie in handen heeft, heeft de macht.
    En laat die maak-industrie nou (inmiddels grotendeels) in Azië zitten.
    De uitkomst (toekomst) is dus ook te voorspellen, het welzijnsniveau in Azië zal omhoog gaan (een auto ipv een scooter) en in de Westerse wereld zal het welzijnsniveau (broekriem aanhalen) wat minder worden.

    Alles wat nu gebeurd zijn wanhoopspogingen van het Westen om de macht te behouden.

  2. Precies wat Martin zegt: in de westerse democratie durven politici nooit de harde waarheid te zeggen. (Rechtse politici beweren dat te doen, en korten op sociale voorzieningen, maar geven wel volop cadeautjes aan hun eigen achterban)

    De financiële groei van het westen is geen echte groei: er wordt nauwelijks iets geproduceerd, er wordt alsmaar meer geleend en dan wordt er geroepen ‘kijk eens hoe rijk ik ben, kijk eens hoeveel ik kan kopen’. Er worden alleen landbouwgoederen en auto’s geproduceerd, maar die zijn niet kostendekkend, daar moet veel subsidie bij.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar het columns overzicht

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies om u de beste surfervaring te geven. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op 'Accepteren' hieronder, dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten