Op 26 januari is in China “Het Jaar van de Os” van start gegaan. De os symboliseert voorspoed door vastberadenheid en hard werken. De beurs van Shanghai is sinds de jaarwisseling met ruim 90% gestegen.
Terwijl de beurzen in februari van dit jaar nog volledig in de greep van de angst waren publiceerde schrijver dezes “Het Jaar van de Os”. De kredietcrisis moest zijn dieptepunt nog bereiken en de AEX zou later nog onder de 200 punten zakken. In het betreffende artikel stelde ik dat de Chinese economie het eerste halfjaar door een dal zou gaan, maar dat de kans groot was dat er reeds in de tweede helft van het jaar een herstel op gang zou komen als gevolg van de stimuleringsmaatregelen van de overheid. Die had reeds in november zijn stimuleringspakket aangekondigd.
Spectaculaire rally
Omdat China, in tegenstelling tot de VS en de West-Europese economieën, niet gebukt gaat onder de last van een torenhoge staatsschuld was daar meer dan voldoende ruimte voor. Zo werden de Chinese staatsbanken gesommeerd meer krediet te gaan verlenen aan het bedrijfsleven. Inmiddels zijn we een halfjaar verder en is de kredietverlening met maar liefst 34 % gestegen. De staat trachtte op deze wijze de sterk ingezakte export op te vangen met grootschalige investeringen in de infrastructuur. Nieuwe aanleg van wegen, spoorwegen en energiecentrales deed de vraag naar grondstoffen exploderen. De scheepvaarttarieven volgden. Destijds heb ik meerdere artikelen geschreven over de Baltic Dry Index en de goede indicatie die deze index van scheepvaarttarieven geeft voor de gezondheid van de wereldeconomie. De markten voor grondstoffen trokken weer aan, met name de metalen. En de Shanghai Composite begon reeds in november aan een spectaculaire rally die nog steeds voortduurt. Na een bodem van 1664 punten is deze index inmiddels gestegen naar 3471 punten, een stijging van 108 %.
En waar de Chinese groei eerder inzakte tot slechts 6,8 % wordt er nu weer een groei van meer dan 10% verwacht voor 2009. De Chinese stier is daarmee de motor van de wereldeconomie. Natuurlijk is de export naar bijvoorbeeld de VS sterk ingezakt. Maar de afhankelijkheid van de export is lang niet zo groot als vaak wordt verondersteld. Vergeten wordt dat China ´s werelds snelst groeiende consumentenmarkt heeft die de afgelopen 10 jaar met 8% per jaar is gegroeid. Er ontstaat in China een enorme middenklasse die steeds meer te besteden heeft en westerse marketeers doet duizelen. Deze consumptiedrift leidt tot stijgende importen. Zozeer zelfs dat volgens Goldman Sachs volgend jaar reeds een handelstekort niet ondenkbaar is. De omschakeling van een exportgedreven naar een consumptiegedreven economie is reeds in volle gang.
Groeiwonder
Niet de bankiers op bonusjacht maar het Chinese exportoverschot lag ten grondslag aan de kredietcrisis. Het enorme Chinese spaaroverschot werd op grote schaal geïnvesteerd in Amerikaanse staatsobligaties. Hierdoor bleef de rente in de VS laag. Dat stelde banken in de gelegenheid hun kredietverlening tot ongekende proporties op te voeren. Er ontstond een luchtbel op de huizenmarkt en deze stortte vervolgens volledig in. Bonusjagende bankiers kregen de schuld maar de brandstof voor hun onverantwoorde kredietverstrekking werd hen geleverd door het Chinese groeiwonder. En ook de sleutel tot het herstel uit deze crisis ligt weer in het Verre Oosten. Want is deze ongekende rally op de beurs van Shanghai een luchtbel of slechts een afspiegeling van het enorme groeipotentieel van China?
Inmiddels is de dagomzet op de beurs van Shanghai hoger dan die van New York, Tokyo en Londen tezamen. Waarschuwingen dat deze beurs overspannen begint te raken zijn niet geheel onterecht. Het verdere verloop hangt grotendeels af van het vermogen van de Chinese staat de transformatie van een exportgedreven economie naar een consumptiegedreven welvaartsstaat succesvol te laten verlopen. Zodat de Chinezen minder behoeven te sparen voor hun oude dag en meer kunnen consumeren. Daarmee zou de Chinese consument de ruimte krijgen zijn Amerikaanse tegenhanger een helpende hand te bieden de wereldeconomie weer vlot te trekken. Niet alleen de oorzaak van deze ernstige crisis maar ook het verdere vervolg dient gezocht te worden in het Verre Oosten. Daar is de stier weer tot leven gewekt en het is de vraag of hij goed te eten krijgt, zodat hij in leven blijft. Want dan is deze spectaculaire stijging op de beurs van Shanghai slechts een voorbode van wat ons nog te wachten staat.