Maleisië had in 2015 te kampen met een vertrouwenscrisis. De munt (de ringgit) zakte tot niveaus die dateren van de Aziatische financiële crisis eind jaren 90 en ook de aandelenmarkt ging achteruit, onder de impact van een binnenlands politiek schandaal en een serie externe schokken. Dat levert kansen op voor langetermijnbeleggers.
Dat komt omdat de koersen van zowel de munt als de aandelenmarkt van Maleisië nu overdreven zijn gedaald. Stilaan duiken er aantrekkelijke koopjes op. De hamvraag is echter: kan Maleisië het tij doen keren? De recent bekendgemaakte begroting voor 2016 biedt wellicht enkele aanknopingspunten.
Maleisië wordt al een tijd geconfronteerd met begrotingstekorten, en de recente daling van de aardolieprijs heeft dit olie-exporterende land geen goed gedaan. De begroting geeft blijk van financiële behoedzaamheid, maar is tegelijk gericht op de selectieve ondersteuning van de economische groei in deze barre tijden.
De overheid verwacht een tragere groei voor 2016, waarbij het bruto binnenlands product (bbp) circa 4%–5% zou toenemen ten opzichte van dit jaar. De werkingskosten worden ingeperkt, terwijl de invoering van een goederen- en dienstenbelasting (Goods and Services Tax, GST) — een btw die wordt geheven op de meeste transacties in het productieproces — Maleisië zou moeten helpen om zijn financiën op te krikken in de context van de lage aardolieprijzen.
Al met al zal het begrotingstekort in 2016 naar verwachting beperkt blijven tot 3,1% van het bbp. Ik denk dat deze begrotingsdiscipline belangrijk zal zijn, wil Maleisië een ratingverlaging door de kredietbeoordelaars vermijden. De ontwikkelingsuitgaven zullen naar verwachting licht stijgen. Dat zou gunstig moeten zijn voor de voortzetting van de infrastructuuruitgaven, en dus ook voor de bouwsector.
Toeristische sector
De overheid versterkt ook de financiering van de toeristische sector. Een logische stap, vooral als er rekening wordt gehouden met de aantrekkelijkheid van de ondergewaardeerde ringgit ten opzichte van de Amerikaanse dollar. De maatregelen om de vastgoedsector af te koelen worden gehandhaafd. Dit zou moeten helpen om de prijzen in te perken en een mogelijke zeepbel moeten voorkomen die op een ramp voor de economie zou kunnen uitdraaien.
Er werden geen belastingverhogingen aangekondigd voor de sector van de brouwerijen, tabak en gokspellen, de GST was dan ook pas vorig jaar ingevoerd. Al met al lijkt het de bedoeling het tekort in de begroting onder controle te houden en Maleisië zo goed als mogelijk door de huidige woelige economische wateren te loodsen.
Als netto-uitvoerder van grondstoffen is Maleisië zwaar getroffen door de lage grondstoffenprijzen. De val van de aardolieprijs zet de inkomsten van Maleisië onder druk, terwijl het land grote industriële concerns heeft die actief zijn in aardolie-exploratie en -productie. Hoewel de nieuwsberichten een vrij somber beeld schetsen van de situatie in Maleisië, mogen we niet vergeten dat de economie in het land bleef groeien, dat de inkomstenbronnen de afgelopen jaren meer gediversifieerd zijn dan in het verleden, en dat de valutareserves relatief solide zijn gebleven ondanks de momenten van afname in de loop van het jaar.
Vertrouwen
Begrotingsdiscipline en hogere grondstoffenprijzen zouden zeker gunstig moeten zijn voor het land, maar Maleisië moet het vertrouwen van de inwoners in hun overheid, en dat van de buitenlandse beleggers in zijn markten, eerst herstellen alvorens het echt weer op koers kan komen. Volgens diverse rapporten had de Maleisische overheid een bedrijf in staatshanden opgedragen om meer dan 4 miljard dollar te beleggen in een aantal noodlijdende aandelen van het land.
Naar verluidt moesten andere onderdelen van onafhankelijke staatsbedrijven met buitenlandse activiteiten hun beleggingen verkopen en de opbrengst herbeleggen in Maleisische aandelen. Het grootste overheidsfonds van het land stemde er ook mee in dergelijke beleggingen te doen om de aandelenbeurs overeind te houden. Hoewel dit type marktinterventie niet nieuw is – en geen exclusiviteit van Maleisië is –, leiden overheidsingrepen in de financiële markten doorgaans tot een hogere onzekerheid over het marktgedrag, wat buitenlandse beleggers zeker zal doen aarzelen.
Ook de corruptie is een probleem in Maleisië, zoals blijkt uit het schandaal rond 1Maleisië Development Bhd (1MDB). Het werd opgericht door de Maleisische eerste minister om de economische ontwikkeling op lange termijn van het land te ondersteunen. Helaas maakt 1MDB nu deel uit van een onderzoek wegens verduistering van een slordige 700 miljoen dollar uit zijn fondsen. 1MDB ontkent alle betrokkenheid bij de verduistering, en premier Najib Razak heeft volledige transparantie beloofd in deze zaak, maar dit soort berichtgeving, die breed uitgemeten wordt in de internationale pers, heeft een zeer ongunstige invloed.
Het goede aan de zaak is dat het wijst op de persvrijheid in het land, waarbij de pogingen van de overheid om sommige kranten en nieuwswebsites te blokkeren, uiteindelijk werden verworpen door het hooggerechtshof van Maleisië. Als gastheer van de jaarlijkse topontmoeting van de Association of South East Nations (ASEAN) die werd afgesloten in november, zou het land de komende maanden hopelijk meer positief nieuws moeten kunnen melden.
De aanhoudende kwantitatieve versoepeling in Japan, en de directe buitenlandse investeringen door het land, zouden al met al gunstig moeten zijn voor de ASEAN-landen, en dus ook voor Maleisië. Japan exporteert niet alleen kapitaal, maar ook technische expertise: het richt fabrieken op in ASEAN-landen om de grote en groeiende bevolking van de regio te bedienen. De Thaise automobielsector is daar een prima voorbeeld van, en het heeft ook een breder effect dat het de groei van ondersteunende sectorsegmenten aandrijft. Ik denk dat dit een trend op lange termijn is, op voorwaarde dat het rendement op het geïnvesteerde kapitaal gunstiger blijft dan een binnenlandse herbelegging.
“Een andere factor die positief zou kunnen zijn voor Maleisië is de algemene verschuiving naar consumptie”
Een andere factor die positief zou kunnen zijn voor Maleisië en andere ASEAN-economieën is de algemene verschuiving naar consumptie. De jonge bevolking en de opkomende middenklasse beschikken over stijgende inkomsten die zij kunnen uitgeven aan duurzame goederen. Als beleggers in Maleisische aandelen gaan we selectief te werk. De voorkeur gaat uit naar consumptieaandelen, want daar ligt de langetermijngroei, in het verlengde van deze trends. Wij hebben ook oog voor kleinere bedrijven die een goed groeipotentieel vertonen, maar meestal over het hoofd worden gezien door andere beleggers.
Nog los van de gunstige langetermijndynamiek zijn ook de kortetermijnstromen zeker niet zonder belang. Het vermoeden dat de Amerikaanse Federal Reserve haar rente waarschijnlijk zal optrekken in december zou druk moeten blijven uitoefenen op het wereldwijde beleggerssentiment, en de marktonzekerheid en -volatiliteit die al nadrukkelijk aanwezig waren in de tweede helft van het jaar nog moeten versterken. De binnenlandse problemen en de algemene onzekerheid over het tijdstip van een Amerikaanse renteverhoging kunnen Maleisië voorlopig onder druk houden, maar wijk kijken vooral naar de langetermijntrends die de overhand zouden moeten hebben.
Op langere termijn is een van de positieve aspecten die kunnen voortvloeien uit schandalen en problemen zoals de laatste tijd in Maleisië het feit dat ze vaak tot verandering leiden. Social media en internet zorgen ervoor dat ze duidelijker zichtbaar worden voor de rest van de wereld. Als groeiende natie heeft Maleisië nog heel wat ruimte voor verbetering, en de inwoners beseffen ook wel dat hervormingen nodig zijn, Dat is een goede zaak. Ik kijk dan ook met belangstelling uit naar de vooruitgang die het land zal boeken.