Om een of andere reden maakt de Europese Centrale Bank (ECB) er een gewoonte van belangrijke besluiten aan te kondigen buiten Frankfurt. Draghi kondigde het opkopen van staatsobligaties in een toespraak in 2014 aan, op de jaarlijkse conferentie van de Fed in Jackson Hole.
Zijn beroemde ‘whatever it takes’-toespraak, in juli 2012, gaf hij in Londen. Onlangs kondigde Christine Lagarde in de Sloveense hoofdstad Ljubljana aan dat de bank binnenkort de officiële rente zal verhogen. Lagarde betoogde dat de vooruitzichten voor inflatie op middellange termijn ‘aan het veranderen’ zijn en dat het daarom ‘gepast is voor monetair beleid terug te keren naar een meer normale stand’.
De nieuwssites explodeerden daarop. Geen wonder, Lagarde herself kondigt een renteverhoging aan, dezelfde Lagarde die sinds haar aantreden als de president van de bank keer op keer het beeld neerzette dat ze eigenlijk niets voelt voor een hogere rente.
Monetaire muiterij
Maar waarom deed ze het? Ik vermoed dat het alles te maken heeft met dat ze niets anders kón zeggen. Veel van haar collega’s gaven in de afgelopen weken aan bij de eerstvolgende vergadering van de bank te gaan pleiten voor renteverhogingen op korte termijn. Juli werd daarbij het vaakst genoemd. Ofwel: een monetaire muiterij op komst.
Om haar aanzien als president niet te verliezen, zie ik niet in hoe Lagarde in Ljubljana iets anders kon zeggen dan wat ze deed. Maar dat het niet van harte ging, dat droop wel af van de toespraak. Om te beginnen zie je dat duidelijk aan haar opmerking dat renteverhogingen ‘geleidelijk’ doorgevoerd zullen worden, een eufemisme voor tergend langzaam. Zij zei ook dat de ECB eerst moet stoppen met opkopen van staats- en bedrijfsobligaties en enkele weken later de rente verhogen. Stoppen met opkopen van schuldpapier staat gepland voor het derde kwartaal, aan het begin ervan, zei Lagarde in Ljubljana. Zo bezien zou de rente dan tijdens de bestuursvergadering op 27 juli verhoogd kunnen worden.
Op 9 juni zien de ECB-bestuursleden elkaar en daarbij krijgen ze van hun huiseconomen de nieuwe ramingen over inflatie in 2024, hét cruciale cijfer voor het ECB-beleid. Het moet heel gek lopen wil dat cijfer lager dan 2% zijn ofwel: de eigen economen van de bank zullen betogen dat de inflatie op middellange termijn hoger zal zijn dan 2%. Aangezien de ECB mikt op 2%, zal die raming impliceren dat actie nodig is.
Op die 9 juni besluiten de monetaire ridders van de ECB dan in feite ook of de rente inderdaad in juli omhoog zal gaan. En volgens de inmiddels traditie van de ECB, zal ook die belangrijke beslissing buiten Frankfurt genomen worden: het ECB-bestuur vergadert op 9 juni in….Amsterdam.