Wopke kwam niet lang geleden met het voorstel om een netto broeikasgasemissieniveau in 2040 te bereiken, die uitgaat van 90% vermindering van de broeikasgasemissies ten opzichte van 1990. Dit nieuwe tussentijdse emissiereductiedoel van de EU klimaatcommissaris is ambitieus. Erg ambitieus. Het gaat sowieso veel zweet en tranen kosten. Maar volgens wetenschappelijk advies is dit nieuwe doel nog steeds niet ambitieus genoeg om de opwarming van de aarde te beperken tot de 1,5 graden. De donkere wolken pakken zich weer samen.
Wat is er nodig om de doelstelling voor 2040 te halen?
Sowieso moet de klimaatambitie in landen worden verhoogd. Dit is echter niet heel eenvoudig in een steeds meer rechts georiënteerd politieke arena. Daarbij komt dat als het tempo in de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen niet versnelt, dat het eerder gestelde doel voor 2030 (de beruchte 55% ten opzichte van 1990) ook niet eens wordt gehaald. In dit geval ligt het nieuwe 2040 doel nog mijlenver weg. De Europese Commissie (EC) vindt dat de transitie ‘rechtvaardig en eerlijk’ moet zijn. Kortom, huishoudens met een laag inkomen moeten voldoende financiële bijstand ontvangen. Daarvoor zal de EC het Sociaal Klimaatfonds ter grootte van EUR 87 miljard mobiliseren om kwetsbare huishoudens te ondersteunen. Een ander heet hangijzer is natuurlijk de transformatie van het EU energiesysteem. Dit begint met flinke uitbreidingen in netwerkcapaciteit, met als uiteindelijk doel om het aandeel van elektriciteit in het energieverbruik te verdubbelen van 25% nu tot ongeveer 50% in 2040. Tegelijkertijd zouden hernieuwbare bronnen en kernenergie tegen die tijd meer dan 90% van het elektriciteitsverbruik moeten opwekken. Dit vraagt om een sterke toename van de investeringen in schone energie. Maar ook kunnen de technologieën voor het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen op grotere schaal worden ingevoerd.
Sneller verminderen van de uitstoot
Uiteindelijk gaat de beschikbare technologie om broeikasgassen te verminderen het verschil maken in de komende jaren. We zien dat de opschaling en de innovatie hierin door zet. En als dit aanhoudt, dan kan het tempo in de vermindering van broeikasgassen zomaar sterker versnellen. Hierbij gaan met name om het doorontwikkelen van technologieën met betrekking tot elektrificatie, efficiencymaatregelen, brandstofvervanging (hernieuwbare brandstoffen in plaats van fossiel) en de opwek van hernieuwbare energie (zoals uit zon, wind, aardwarmte, etc.). De publiek en private investeringen in bijvoorbeeld technologieën en ook de infrastructuur gaan uiteindelijk het verschil maken. Het zou jaarlijks om ongeveer EUR 1,5 biljoen aan investeringen gaan. Ik word er duizelig van. Op de langere termijn levert dit echter zowel ecologisch als economisch winst op, is de gedachte hierachter. Om uiteindelijk de Europese ‘broeikasgasemissieverminderingsmissie’ op koers te houden, is daarnaast een toename van de striktheid van het klimaatbeleid in dit verband de enige – misschien wel meest noodzakelijke – stok achter de deur. Het is een zonnestraaltje dat zich door het dikke pak grauwgrijze wolken boven het klimaat laat zien.