De consument doet het afgelopen kwartaal nog steeds rustig aan. De waarde van het totaal aantal transacties is ten opzichte van een kwartaal eerder niet toegenomen (+0,0%). In de winkelstraat geven consumenten zelfs minder uit dan in het kwartaal ervoor. Dat blijkt uit een analyse op basis van ING-transactiedata over het derde kwartaal. Vooruitkijkend verwacht ING Research dat de consumptie weer iets zal aantrekken.
Transactiedata laten ons zien dat de ‘vrije’ uitgaven van consumenten aan goederen en diensten (consumptie exclusief vaste lasten) in het afgelopen kwartaal is gestagneerd. De totale waarde van pintransacties, geldopnames en iDEAL-betalingen was in het derde kwartaal gelijk aan die van een kwartaal eerder. Deze stabilisatie is een combinatie van nog stijgende online uitgaven en een duidelijke daling bij de uitgaven die offline (in de winkelstraat) worden gedaan.
Lagere pinomzet bij non-food en diensten
Duiken we een slag dieper in de cijfers, dan zien we nog wel een lichte toename (+0,6%) in de pinomzet van de categorie food (supermarkten & voedingsspeciaalzaken). In de non-foodwinkels en de diensten (vooral horeca) is het beeld negatiever. Daar lag de pinomzet in het derde kwartaal duidelijk lager dan het kwartaal ervoor. Binnen de non-fooddetailhandel noteerden vooral de elektronicawinkels een opvallend sterke min (-7%), maar ook bouwmarkten, woon- en tuinwinkels (-4%) lieten een duidelijke daling in de pinomzet zien. Bij de diensten bedroeg de omzetdaling bijna -2%. Binnen deze categorie daalden de pinuitgaven vrijwel over de hele linie. Het mooie nazomerweer bezorgde de horeca weliswaar een impuls in september, maar die bood onvoldoende tegenwicht om een daling over het gehele derde kwartaal te voorkomen.
Dus ook lagere volumes in de winkelstraat
Al met al lijken de transactiecijfers op een lichte daling van de verkoopvolumes te duiden. Corrigeren we de pinomzetten voor de stijgende prijzen dan resteert er voor de categorie ‘food’ weliswaar nog een lichte volumetoename in het derde kwartaal en lijken consumenten online ook nog niet echt op de rem te gaan. In veel winkelstraten is dat anders: bij non-foodwinkels zien we na correctie met de relevante prijzen een daling van het verkoopvolume van -2,5%. Vanuit de pinomzet resteert bij diensten na correctie voor de prijsontwikkeling een volumedaling van -3%.
Consument nu nog voorzichtig, licht herstel verwacht
Transactiecijfers gebruiken we als indicatie voor hoe de vrije consumptie, ruwweg de helft van de totale consumptie van huishoudens, zich ontwikkelt. Al met al duiden onze transactiecijfers op een daling van de vrije uitgaven in het derde kwartaal ten opzichte van een kwartaal eerder. Vooruitkijkend is ons beeld iets rooskleuriger. De lonen stijgen inmiddels harder dan de prijzen, de huizenmarkt vertoont tekenen van (prijs)herstel en de koopkracht voor 2024 laat – mede vanwege een miljardenpakket aan koopkrachtsteun – eveneens een positief beeld zien. Zodoende verwacht ING Research dat de consumptie ook in volumes wat aantrekt in het volgende kwartaal en de kwartalen daarna.
Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!