Japan heeft al 25 jaar geen economische groei in combinatie met een extreem lage of zelfs negatieve inflatie en rente. Kenmerken van de Japanse ziekte, zijn onder meer: Een zwakke en trage beleidsreactie op de problemen; een trage reactie op de sterke toename van slechte leningen, wat leidde tot zombie-bedrijven die overeind bleven door clementie van de banken; politiek conservatisme hinderde structurele hervormingen waardoor productiviteit en economische groei onvoldoende gestimuleerd en een vergrijzende beroepsbevolking.
“De wereldeconomie kampt met een groeivertraging en vrees voor deflatie grijpt om zich heen.” Allan Conway, Hoofd aandelen uit opkomende markten bij Schroders, heeft de economieën van de VS, China en de EU met de Japanse economie vergeleken om te onderzoeken in hoeverre sprake is van een japanisering van de wereldeconomie.
“Deflatie in de VS lijkt geen waarschijnlijk scenario. De arbeidsmarkt is flexibel en het bankensysteem functioneert goed. In Europa zet de combinatie van een strak begrotingsbeleid en een centrale bank die de grenzen van zijn vermogen opzoekt, druk op de Europese economie. Het feit dat Europa een negatieve reële rente kent en geen deflatie, herbergt een risico. Maar meer in het algemeen lijkt het erop dat de deflatie niet onvermijdelijk is. De situatie in de Eurozone verschilt wel per land. In Duitsland zijn de overheidsfinanciën op orde, maar infrastructurele investeringen blijven achter. Beperkingen op de overheidsbestedingen hinderen daarentegen Italië om de banken te herkapitaliseren. De vraag die Conway bij Europa heeft, is of de politiek en het institutionele raamwerk van de Eurozone wel geschikt is voor een expansief bestedingsbeleid.”
Is er voldoende bewegingsruimte bij Chinese politici?
“China lijkt in veel opzichten op het Japan uit de jaren zeventig. De economie bevindt zich volgens Conway nog in de fase waarop de investeringsboom op zijn einde loopt, maar nog voordat de zeepbel barst en er een crisis uitbreekt. De afnemende groei en inflatie zijn echter kenmerkend voor de Japanse ziekte. Het land kampt met overcapaciteit in een aantal belangrijke industrieën, wat aangepakt dient te worden. Een ruimer monetair beleid is nodig om de deflatoire druk te verlichten. Maar dat leidt tot een zwakkere munt, iets wat politiek moeilijk ligt. China kan diverse maatregelen nemen om deflatie af te wenden, maar die vragen wel om een radicaal andere manier van denken bij de politici. Is die bewegingsruimte er?”
Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!