Het ‘nee’ van Griekenland is een klap in het gezicht van de EU, ECB en IMF. Aanhangers van het beleid van de Griekse premier Tsipras zullen de uitkomst van het referendum bejubelen. Rechtse partijen in Spanje, Frankrijk en Engeland zullen hier garen bij spinnen.
Dat laatste is echter niet logisch, omdat rechts eerder een aanhanger dan een tegenstander is van het neoliberale beleid van de EU, ECB en IMF. Daar staat echter de onbetrouwbaarheid van de Grieken tegenover.
De politiek economische variabelen zijn legio: wel of niet in de euro blijven, wel of niet lid blijven van de EU, wel of niet de drachme invoeren en wel of niet een duaal betaalsysteem met de drachme naast de euro. De ECB zal zich vooral moeten richten op het wel of niet steunen van de Griekse banken en de besmettingsgevaren. Voor de nieuwe onderhandelingen is het positief dat de omstreden Griekse ex-minister van Financiën Yanis Varoufakis zijn functie heeft neergelegd.
Uitholling van de economie
Het is ongeveer vijf jaar geleden dat werd geconstateerd dat het Griekse overheidstekort geen 5% was maar 15,7%. Inmiddels is dat tekort gedaald naar 3,5%. Sinds 2010 zijn de absolute overheidsuitgaven met 20% gedaald, is de absolute omvang van de economie met 25% gekrompen, is het bnp op basis van koopkracht met 20% gedaald, is de staatschuld als percentage van het bnp met 35% toegenomen tot 177% en zijn de overheidsuitgaven als percentage van het bnp met 10% gestegen tot 59,2%.
De Griekse economie zal verder uithollen als niet een pakket met stimulerende maatregelen komt te staan tegenover een verdere krimp van de overheidsuitgaven. Europa en anderen mag worden verweten dat daar onvoldoende aandacht aan is besteed.
Prognoses
De prognoses van de beleggingsdeskundigen zijn somber. “De markten hebben een ‘nee’ nog niet in de koersen verwerkt”, meent beleggingsstrateeg David Joy van Ameriprise Financial. Goldman Sachs heeft eerder gezegd dat de Euro Stoxx 50 naar 3.150 zal gaan bij een ‘nee’, wat 4,8% lager is dan vrijdag.
Na de eerste reactie zullen de meeste analisten en vermogensbeheerders snel roepen dat de lagere koersen mooie kansen bieden. Historisch hebben ze gelijk: de financiële markten hebben elke crisis overleefd. Bovendien wordt al enige tijd geroepen dat blootstelling aan Griekenland beperkt is.
Kansen en Risico’s Aandelenmarkten
De charttechnische risico’s voor de Europese aandelenmarkten zijn duidelijk aanwezig. De ondergrens voor de AEX ligt 17,51% beneden het huidige niveau maar dat is beduidend minder dan voor besmettingsgevaarlijke markten als de CAC 40 (15,53%), Portugal (13,96%) en Spanje (6,17%).
Het is even goed om stil te staan bij de beurs van Athene, waarvoor de bovengrens 50% boven het huidige niveau ligt en de ondergrens bijna 22% lager ligt. Het saldo van 28% plus vergelijkbare cijfers voor andere Europese markten, kan worden beschouwd als een indicatie voor de koersdaling van de drachme als die wordt ingevoerd. Het koersverlies van dik 30% ligt in lijn met de hair cut die het IMF voor ogen heeft en prognoses die eerder zijn gedaan voor de drachme als die wordt ingevoerd.
