Helemaal eerlijk is die kritiek echter niet, simpelweg omdat duurzame projecten nu eenmaal met doorlooptijden te maken hebben. De cijfers hebben betrekking op 2016. En we weten dat momenteel ’s werelds vijf grootste windparken in de Noordzee verrijzen en vanaf 2020 operationeel zullen zijn. Daarnaast zullen er de komende jaren vele, vele miljarden euro’s extra in verdere verduurzaming van de energiemix worden geïnvesteerd. Nederland zal de komende jaren dus een flinke sprong op deze lijstjes maken. Volledig dankzij het huidige beleid. Een volgend kabinet kan met de veren pronken.
Zoals aangegeven, zullen er nog grote investeringen in duurzame energie plaatsvinden. De technologie ontwikkelt zich razendsnel. Meer investeren in duurzame energie is mooi want dat zorgt voor innovatie en schaalgrootte. En schaalgrootte zorgt voor verdere prijsdalingen en maakt het aantrekkelijker om te investeren. Een makkelijke rekensom dus, of toch niet? Door die snelle efficiëntieslagen kijken veel investeerders ook de kat uit de boom. Een investering nu kan wel eens veel minder renderend blijken dan één over bijvoorbeeld een jaar, als het goedkoper en efficiënter kan. Vanuit klimaatoptiek is dat wellicht niet een ideale houding. Vanuit een belegger/investeerder die nu rendement zoekt geredeneerd, is het wel begrijpelijk.
Een voordeel van het later van start gaan met bijvoorbeeld offshore wind in Nederland is dat de Duitsers ons leergeld hebben betaald. Nederland kan daardoor tegen veel lagere dan eerder verwachte kosten de capaciteit aan offshore wind sterk uitbreiden in de komende jaren. Dat is ook een van de redenen waarom het volgens mij niet verstandig is om de ommezwaai naar andere energiebronnen té snel te willen maken, hoewel dit technisch mogelijk is. Daardoor kan er niet – of minder – geprofiteerd worden van de technologische ontwikkelingen en innovaties die razendsnel plaatsvinden. Dit zou de energietransitie onnodig inefficiënt en dus te duur zou maken. Versnelling van de verduurzaming is nodig, maar het doel voorbij rennen is niet verstandig. Haast je langzaam!
“Het IEA waarschuwde onlangs voor tekorten aan olie als nieuwe investeringen niet snel worden goedgekeurd”
Er is nog een deel van de energiemix dat investering behoeft, namelijk het resterende deel aan fossiele brandstoffen. In Nederland wordt nog in 94,1% van de energieconsumptie voorzien door middel van fossiele brandstoffen. Toch lijkt het draagvlak voor nieuwe investeringen snel af te nemen. De nadruk ligt op ‘lijkt’, want de komende jaren kunnen wij – in Nederland, maar ook mondiaal – niet zonder de conventionele vormen van energie. Het lastige van de discussies over de energietransitie is dat iedereen – inclusief de NGO’s – het hierover eens is, maar zodra het gaat over het in stand houden van de zogenaamde ‘security-of-supply’, oftewel de leveringszekerheid tijdens de energietransitie, de meningen al snel verschillen.
Een geleidelijke reductie van het aandeel van fossiele brandstoffen in de energiemix voorkomt tekorten. Op het moment dat de mondiale vraag naar fossiele brandstoffen verder afneemt, zullen de benodigde investeringen vanzelf dalen. Maar zelfs bij een dalende vraag blijven investeringen nodig in diverse vormen van fossiele brandstoffen – zoals olie en gas – omdat de natuurlijke daling van de productie anders te snel gaat. Het IEA waarschuwde onlangs voor tekorten aan olie als nieuwe investeringen niet snel worden goedgekeurd. Zonder deze investeringen zal de toekomstige leveringszekerheid van energie – lokaal, nationaal en mondiaal – al snel in gevaar kunnen komen. Een duurzame samenleving is haalbaar. Het is de kunst dat doel op een slimme manier te bereiken. Daarvoor is volgens mij investeren in, en financieren van, ALLE vormen van energie nodig: duurzaam én, zo nodig, fossiel.
Hans van Cleef is senior sectoreconoom energie bij ABN AMRO Bank, @ABNAMROeconomen.
Op Twitter is hij actief onder @hansvancleef
Het bericht Haast je langzaam verscheen eerst op Insights.
Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!