Was 2023 met een stijging van de AEX van 11% een buitengewoon mooi jaar? “Buitengewoon? Nee dat niet. Buitengewoon was het jaar 2021. Het soort jaren als dit jaar zien we veel vaker en is na een negatief 2022 niet zo vreemd”, zegt Martine Hafkamp, Algemeen directeur Fintessa Vermogensbeheer.
“Een mooi jaar? Jazeker, het was een prima jaar. Veel beleggers konden hiermee het verlies van vorig jaar (grotendeels) goedmaken, al was het wel een kwestie van de juiste keuzes maken (of in de index hebben belegd). Want met een belegging in alleen waardeaandelen ben je niet gelukkig geworden dit jaar. Maar de meeste beleggers zitten in Shell en dat aandeel heeft in ieder geval de kar getrokken.”
De rente heeft ook voor enige verlichting gezorgd. De iShares International Treasury Bond ETF steeg sinds begin dit jaar met 1%. Is dat normaal of zal 2024 meer kunnen opleveren?
“Dit vind ik eerlijk gezegd een vreemde obligatie om naar te verwijzen. Het betreft non-US developed market government bonds. Hier zitten geen Amerikaanse staatsobligaties in en Japan weegt bijvoorbeeld voor 13,6 procent mee. De gewogen gemiddelde looptijd is 9,86 jaar, de effectieve duration is 8,14 jaar en de gemiddelde yield to maturity bedraagt 2,85 procent. Wat is er mis met Amerikaanse obligaties en/of Europese bedrijfsobligaties van goede kwaliteit?”
“In het algemeen kunnen we stellen dat obligaties het heel slecht hebben gedaan in 2022. Het herstel is daar, maar het kan nog veel verder. Aangezien ik verwacht dat de rentes wereldwijd volgend jaar kunnen dalen, ga ik ervan uit dat er meer in het vat zit dan 1 procent rendement. Gezien de effectieve rente van 2,85 procent zou de ETF met wat koersstijging van de onderliggende waardes zo maar eens een procent of 5 kunnen opleveren. “
Rente en inflatie zijn met elkaar verbonden. Sommigen denken dat de inflatie niet snel zal dalen naar de gewenste 2 procent. Wat is jouw opinie?
Hafkamp: “De financiële markten hadden ook nooit verwacht dat de inflatie zo hard omhoog zou schieten. Kijk daarom ook niet vreemd op dat deze sneller dan verwacht terug is op het gewenste niveau. We gaan het zien, de trend gaat in ieder geval de goede kant op en dat lijkt mij het belangrijkste. Niet alleen de energieprijzen blijven laag, ook de heel hoge distributiekosten (denk bijvoorbeeld aan de containerprijzen voor vervoer over zee) zijn genormaliseerd. Daardoor kunnen prijzen verlaagd worden en moeten we zelfs oppassen dat we niet doorschieten naar deflatie.”
Er wordt een recessie voorspeld. Is dat een bedreiging?
“Die wordt al heel lang voorspeld. Dat hebben we vorig jaar ook al terug kunnen zien in de koersen. Maar de beurs loopt altijd vooruit op de reële economie. Een recessie, als die er al komt, zal heel mild zijn omdat de werkloosheid nog steeds laag is. Bovendien zullen de centrale banken in het geval van een economische neergang ongetwijfeld de rente moeten verlagen. Dat is prettig voor aandelenbeleggers. Een recessie is overigens geen bedreiging voor de beurs. Die heeft al veel recessies overleefd en dat zal dit keer niet anders zijn.”
Staat de huidige inflatie niet te hoog bij een recessie of moet je het als een monetair extraatje zien voor de aflossing van schulden?
“Dat zou zo kunnen zijn, maar ik ben niet zo van de complottheorieën. Volgens mij moet je het niet als extraatje zien voor de aflossing van schulden, want die moeten immers ook geherfinancierd worden. En bij een hoge inflatie houden we een ‘hoge’ rente. Bovendien zal, in het geval er toch een recessie komt, de inflatie heel snel (verder) dalen.”
Sommige bedrijven hebben al aangegeven dat de groei bokt. Welke sectoren zullen het hardst worden getroffen?
“Je moet dan denken aan sectoren die vanwege hoge investeringen nodig zijn, het liefst ook flink wat vreemd geld aantrekken. Denk aan al die offshore-windprojecten of aan vastgoed. Maar denk ook aan bedrijven met veel schuld die een (groot) deel daarvan de komende maanden moeten herfinancieren. Zij hebben last van de hoge rentekosten die bij hun initiële investeringen niet zijn begroot. Vooral de kapitaalintensieve sectoren zijn het bokje. Bedrijven (veelal tech) met veel cash zijn met de hoge rente juist spekkoper.”
En wat betekent dat voor de winstontwikkeling en de waarderingen?
“Wat we vorig jaar voornamelijk zagen is dat de groeibedrijven een flinke stap terug moesten doen in koers. De aandelenkoers is immers gestoeld op de contante waarde van de toekomstige winststromen. Als die tegen een hoge(re) rente contant worden gemaakt, levert dat minder op dan bij een lage rente. Dit jaar zie je daar bovenop dat bedrijven met veel schuld hun winstontwikkeling zien dalen en hun waardering op de beurs zien dalen. Bedrijven met cash hebben veelal een hoge waardering, maar deze zal dalen vanwege de groeiende winsten.”
Was de waardering voor sommige bedrijven als Adyen en Nvidia niet te ver doorgeschoten? Hoe kan een bedrijf met een waardering van 100 keer de winst aan de verwachtingen blijven voldoen?
“Adyen was duidelijk te duur en is daarvoor ook afgestraft. Vanaf het dieptepunt is de koers weer (te) fors hersteld. Nvidia is, vanwege de verwachte hoge winstgroei, helemaal niet hoog gewaardeerd. Het aandeel heeft een waardering die gelijk is aan de sector terwijl het een premiumwaardering zou moeten hebben vanwege het feit dat de onderneming precies daar opereert waar hét gebeurt. Waarderingen zijn gebaseerd op toekomstige groei en je moet ze niet berekenen op basis wat er al is gerealiseerd.”
“In het algemeen kun je zeggen dat bedrijven de waardering waard zijn als ze naar verwachting blijven presteren en het liefst nog wat meer. Overigens heeft de waardedaling van Nvidia in 2022 met 67 procent ten opzichte van z’n eigen hoogste koers van dat moment weinig van doen met de eigen prestaties. Vorig jaar daalde de hele techsector als gevolg van de snel gestegen rente. Bovendien, 100 keer de winst klinkt als veel, maar het is natuurlijk veel beter dan dat een bedrijf verlies maakt.”
De Nasdaq heeft het goed gedaan met stijging dit jaar van 45 procent. Dat komt voor een belangrijk deel door de koersexplosies voor de Magic Seven. Zijn dat de verliezers van morgen?
“Waarom? De stijging wordt toch gedragen door stijgende winsten? Die zijn morgen toch niet zomaar vervlogen? Deze zeven bedrijven timmeren al veel langer aan de weg. Dat is niet iets van het afgelopen jaar. Op Tesla na hebben ze allemaal een prachtig trackrecord. Het zijn uiterst kapitaalkrachtige bedrijven met een uniek business model. Ze zijn zelfs zo machtig dat de autoriteiten van alles proberen om hun bijna-monopolie-posities in te dammen. Maar zelfs als dat zou gebeuren, zullen deze bedrijven volgens mij succesvol blijven. Bovendien, soms kun je maar beter met de stieren meelopen om te voorkomen dat je vertrapt wordt. Ik zou deze aandelen in ieder geval niet short durven te spelen.”
Is het juist of onjuist dat een index als de Nasdaq 100 door 7 procent van de aandelen wordt gedomineerd?
“Dat is juist. Haal ze er maar uit en zie welk rendement er overblijft. Ik denk overigens dat een marktkapitalisatie gewogen index de juiste insteek is. Dat zie ik in ieder geval liever dan een koers gewogen index. En let wel, het is maar een index hé? Je hoeft deze niet klakkeloos te volgen bij de opbouw van je eigen beleggingsportefeuille.”
We maken ons erg druk om inflatie en rente, maar is de vergrijzing van de wereldbevolking niet een veel groter probleem? Kijk naar China. Het is ongelooflijk: van een arbeidsbevolking van 300 miljoen in 1950 naar 900 miljoen nu, en tegen 2100 zit het land weer op 350 miljoen, volgens economen van BNP Paribas Fortis.
“Vergrijzing is inderdaad een probleem. Ouderen spenderen te weinig en kosten (te) veel aan zorg. Dat zorgt voor inflatie. Het tekort aan handjes is nu al een probleem en dat zal alleen maar groter worden. Immigratie is dan ook noodzakelijk, ongeacht wat oudere witte mannen willen. Gelukkig neemt de arbeidsproductiviteit nog steeds toe en kunnen we meer werk verzetten met minder werkenden. AI en robotisering dragen hier natuurlijk aan bij. China is niet meer de fabriek van de wereld; India en andere landen in Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië nemen deze rol over. Maar in het algemeen: een krimp van de bevolking… voor Moeder Aarde zou dat nog niet zo slecht zijn toch?”
Jacht op personeel. Is looninflatie (on)vermijdelijk?
“Dat verschilt per branche en is al gaande. Het is onvermijdelijk voor de branches waar met de handen wordt gewerkt. Maar ja, zij maken het beleid niet. Dat wordt gedaan op ministeries en bij adviesorganen, Artificiële Intelligentie (AI) zal de arbeidsproductiviteit verhogen waardoor ondernemingen het hopelijk met minder personeel afkunnen. We gaan het meemaken!”
Tot slot graag een waanzinnige voorspelling die grote invloed zal hebben op de beurzen (denk bijvoorbeeld aan iets als vrede tussen moslims en de joden).
“Een doorbraak met behulp van AI in medicijnonderzoek waardoor de kosten van gezondheidszorg drastisch kunnen dalen. Hierdoor krijgen we niet alleen een gezondere wereld, maar blijft er ook meer geld over om andere sectoren extra te stimuleren.”
Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!