De verwachtingen ten aanzien van een renteverhoging door de Fed zijn als een blad aan een boom omgeslagen. Slechts negen dagen geleden gingen beleggers er in meerderheid nog vanuit dat de Fed tot januari volgend jaar de rente ongemoeid zou laten. Nu denken marktpartijen dat de rente al in september wordt verhoogd, schrijft Maarten Leen, hoofd Macro-economie ING.
Zo snel kan het gaan. Negen dagen geleden werd de kans dat de Fed – de Amerikaanse centrale bank – de rente nog dit jaar zou verhogen op minder dan 50% geschat (47%). Zelfs voor een renteverhoging in januari 2017 was er geen meerderheid te vinden. Maar na publicatie van een hoger dan verwacht inflatiecijfer, notulen van de Fed-vergadering van april en uitlatingen van een aantal Fed-bestuurders, hebben beleggers hun verwachtingen flink bijgesteld. Nu gaat een meerderheid er vanuit dat de Fed de federal funds rate al in september met 25 basis punten zal hebben verhoogd en wordt er zelfs een kans van 25% toegedicht aan een tweede renteverhoging in december.
De stijging van de olieprijs heeft zich voor de Amerikaanse automobilist vertaald in hogere benzineprijzen. Vooral hierdoor is de inflatie in de VS opgelopen van 0,9% in maart naar 1,1% in april. De kerninflatie – dit is de inflatie gecorrigeerd voor de vaak nogal beweeglijke prijsontwikkeling van voedsel en energie – bleef met 2,1% voor de vijfde achtereenvolgende maand boven de twee procent. Dit betekent dat, als er zich geen hernieuwde terugval in de olieprijs voordoet, het zeer waarschijnlijk is dat de headline inflatie zich in de loop van het jaar richting de twee procent zal gaan bewegen. En met een werkloosheid die zich dicht boven het niveau van de natuurlijke werkloosheid bevindt lijkt het slechts een kwestie van tijd voordat er een versnelling in de loonstijging optreedt. Hiermee zou de opwaartse druk op de inflatie in de VS verder toenemen.
Nadat uit de Fed-notulen van april kon worden opgemaakt dat een renteverhoging in juni niet moet worden uitgesloten gaven ook meerdere Fed-bestuurders deze week te kennen dat beleggers de mogelijkheid van een renteverhoging onderschatten. De Fed zou tijdens een van de volgende rentevergaderingen best wel eens tot een verhoging van de beleidsrente kunnen besluiten, zo gaven zij aan. De Fed-bijeenkomst van 14-15 juni lijkt wat aan de vroege kant – de Fed is er niet op uit om financiële marktpartijen te verrassen. Wij gaan vooralsnog uit van september maar willen juli zeker niet uitsluiten. En dan komt de mogelijkheid – afhankelijk van hoe sterk de arbeidsmarkt zich verder ontwikkelt – van zelfs nog een tweede rentestap dit jaar nadrukkelijk in beeld.
Hogere rentes in de VS zullen vooral van invloed zijn op die opkomende landen waar veel in dollars is geleend (Turkije, Filipijnen, Mexico, Indonesië). Deze landen worden dan niet alleen geconfronteerd met hogere rentelasten maar ook, omdat in het kielzog van de rentestijging de dollar in waarde stijgt, nog eens met hogere aflossingsverplichtingen (in eigen munt). Als gevolg van de opwaarts bijgestelde renteverwachtingen steeg de Amerikaanse dollar ten opzichte van een mandje met tien belangrijke andere valuta met 0,8%. Hogere rentes in de VS zullen zich ook vertalen in opwaartse druk op de rentes in Europa. Deze week was daar echter nog weinig van te merken. De rente op tienjarige Duitse staatsobligaties steeg slechts licht met 5 basispunten naar 0,17%.
