De staat heeft SNS Reaal genationaliseerd. Aandeelhouders en achtergestelde obligatiehouders zijn onteigend. Het Ministerie van Financiën steekt 3,7 miljard euro in het concern. Onderstaand 7 vragen en antwoorden om u verder op weg te helpen.
1. Wat betekent de onteigening voor aandeelhouders?
Hun stukken zijn per direct overgenomen door de Staat. De AFM heeft de handel in de ruim 287 miljoen aandelen geschorst. De Ondernemingskamer in Amsterdam kan een vergoeding vaststellen ter compensatie van de onteigening. Maar uit alles blijkt dat het Ministerie van Financiën er van uitgaat dat die vergoeding gelijk zal zijn aan nul. Dat is in Europa nog niet eerder gebeurd. Zonder ingrijpen was SNS sowieso failliet gegaan, is de gedachte.
2. En voor de achtergestelde obligatiehouders?
Ook de houders van achtergestelde obligaties en achtergestelde schulden hebben hun stukken zien overgaan naar de Staat. Wie precies de houders van de achtergestelde obligaties zijn is niet bekend. Maar van de achtergestelde schulden wel. Ook voor deze investeerders geldt dat de Ondernemingskamer een vergoeding vast kan stellen en ook voor deze groep geldt dat deze waarschijnlijk nul zal zijn.
3. Hebben zij nog opties om zich hiertegen te verzetten en te proberen iets van hun geld terug te krijgen?
De overheid heeft voor de onteigening gekozen in de hoop te voorkomen dat de nationalisatie leidt tot een stroom claims van beleggers. Dit was in feite wat er gebeurde na de nationalisatie van de Nederlandse delen van Fortis in 2008. De Staat betaalde Fortis een overnamesom voor ABN Amro, Fortis Bank Nederland en verzekeraar ASR. Aandeelhouders van het achterblijvende Fortis probeerden daarna om de nationalisatie terug te draaien of een hogere overnamesom te krijgen.
Aandeelhouders van SNS zijn nu geen aandeelhouder meer. Daardoor zijn hun juridische mogelijkheden ingeperkt. De VEB beraadt zich desondanks op stappen. Voor achtergestelde obligatiehouders zijn misschien nog mogelijkheden als blijkt dat zij verkeerd of onvoldoende zijn geadviseerd bij de aanschaf van het product. Als een vermogensbeheerder zijn zorgplicht heeft geschonden zou dat tot schadevergoeding kunnen leiden. De VEB zoekt een en ander uit.
4. Is het eerder voorgekomen dat achtergestelde obligatiehouders mee moesten betalen aan een bankenredding?
Ja. De gedachte was altijd dat overheden achtergestelde leningen van grote banken zouden garanderen. Maar de afgelopen jaren is langzaam duidelijk geworden dat dit is veranderd.
Kredietbeoordelaar Moody’s constateerde eind 2011 al dat de garantie voor achtergestelde schulden in steeds meer landen op de helling staat. Ierland dwong achtergestelde leninghouders van Allied Irish en Bank of Ireland om verliezen te nemen. Hierover lopen op dit moment nog juridische procedures. En in verschillende landen is wetgeving aangenomen om afboekingen op achtergestelde schuld mogelijk te maken.
5. En hoe zit het met de gewone obligatiehouders waarover de laatste weken zoveel te doen was?
Die blijven buiten schot. Het ministerie lijkt van mening te zijn dat gewone obligatiehouders eigenlijk mee zouden moeten betalen aan de redding van het concern. Bij een faillissement waren hun vorderingen immers ook minder waard geweest. Maar omdat dit grote onrust teweeg zou brengen op de financiële markten is daar niet voor gekozen. Die onrust bleek de afgelopen weken onder meer uit een rapport van kredietbeoordelaar Fitch die stelde dat een verlies voor de normale obligatiehouders reden zou zijn om de kredietbeoordeling van Europese banken onder de loep te nemen. Ook pensioenfonds ABP liet weten dat berichten over een afboeking voor gewone obligatiehouders de alarmbellen liet afgaan.
6. En spaarders? En houders van opties, turbo’s en speeders?
Een van de hoofddoelen van de redding van SNS is het veiligstellen van de tegoeden van spaarders. Grote spaarders met meer dan 100.000 euro op de bank hebben min of meer een vergelijkbare vordering als een gewone obligatie. De obligatiehouders worden door de staat volledig ontzien, de grote spaarders dus ook. Hoe er omgegaan wordt met opties en turbo’s en speeders is nog onduidelijk. Voor long-posities lijkt het vrij eenvoudig: die zijn waardeloos. Maar hoe short-posities moeten worden afgewikkeld, is nog de vraag. De banken die beleggingsinstrumenten met een hefboom hebben uitgegeven, zijn bezig uit te zoeken wat er nu moet gebeuren.
7. Een aantal buitenlandse hedgefunds heeft shortposities ingenomen. Wat gebeurt daar nu mee?
In principe maakt een partij met een shortpositie een flinke winst als een aandeel een koersduikeling maakt. Met de nationalisatie van SNS Reaal zijn de aandeelhouders van de bankverzekeraar onteigend en is de partij met de shortpositie van zijn verplichting ontslagen de stukken terug te bezorgen. De winst die de speculanten hebben gemaakt is het verschil tussen de koers op het moment van lenen (en verkopen) en de huidige koers die 0 is.
Een mogelijke complicatie voor de durfinvesteerders die short gingen op SNS is dat de handel in het aandeel is stilgelegd. De traditionele manier van short gaan is om aandelen te lenen, deze te verkopen met de verwachting dat de koers zal dalen. Als de koers dan is gedaald, kan de partij die short gaat de aandelen tegen een lagere prijs terugkopen en teruggeven. Omdat het niet meer mogelijk is aandelen SNS te kopen is het de vraag hoe het laatste deel van de shorttransactie moet worden afgewikkeld.
Door: Pieter Beuker, Today’s Brokers
