Justin Bisseker, Schroders: De consensus over de eurozone lijkt op dit moment te zijn dat het eerst erger moet worden, voordat het beter zal gaan. Vanuit die gedachte bestaat er bij beleggers dan ook geen enkele wil om Europese bankaandelen te kopen. Een oplossing voor de eurozone die op de lange termijn is gericht, moet er eentje zijn die beleggers de rotsvaste overtuiging geeft dat zij hun geld volledig zullen terugkrijgen, onafhankelijk welk land dit garandeert.
Beleidsmakers kunnen een aantal dingen doen die een positief effect zullen hebben op de prijzen van Europese bankaandelen, zeker omdat vrijwel alle beleggers zich hebben ingesteld op een negatieve uitkomst.
Twee fundamentele zaken
Als eerste: de eurozone kan niet opgeheven worden, althans niet op zo’n manier dat de 17 landen terugkeren naar hun eigen nationale valuta. Bij het begin van het europroject zijn de landen ingestapt met een ‘enkele reis’ omdat het financiële system sindsdien te zeer verweven is geraakt. Grensoverschrijdende bankenclaims op Griekenland, Ierland en Portugal bedragen in totaal 810 miljard dollar, volgens cijfers van de BIS. Met Italië en Spanje erbij gerekend kom je uit op een totaal van 2,4 biljoen en de hele eurozone is goed voor 7 biljoen. Dat is ongeveer vijf keer het totale kapitaal van het Europese bancaire systeem.
Daar komen de afgeleide verplichtingen bovenop. In theorie zouden individuele landen kunnen besluiten de euro te verlaten (hoewel er discussie bestaat over de juridische haalbaarheid hiervan). Maar met een dergelijke stap zou de economie van het land dat de euro vaarwel zegt, vernietigd worden door het niet nakomen van de rente- en aflossingsverplichtingen. In de zwakkere landen zal waarschijnlijk een hyperinflatie optreden, terwijl de sterkere landen te maken krijgen met een ineenstorting van de concurrentiekracht en een teloorgang van het bancaire stelsel.
Een tweede punt is dat de eurocrisis daadwerkelijk is op te lossen. De totaalsom van de eurozone overheidsschuld staat er niet slechter voor dan die van de VS of Groot-Brittannië en aanmerkelijk beter dan die van Japan, of je nu kijkt naar de bruto schuldpositie van de overheid ten opzichte van het bbp, of de netto schuldpositie, het overheidstekort of de balanspositie. Het probleem zit hem in de verdeling van de schuld en het bbp. Daarbij komt nog dat Griekenland een overduidelijk solvabiliteitsprobleem heeft, Portugal en Ierland er niet heel goed voorstaan, en de zorgen over Spanje en Italië meer te maken hebben met liquiditeit en sentiment.
Het voorstel
Een oplossing voor de eurozone die op de lange termijn is gericht, moet er eentje zijn die beleggers de rotsvaste overtuiging geeft dat zij hun geld volledig zullen terugkrijgen, onafhankelijk welk land dit garandeert. Dit zou kunnen betekenen dat Europa afstevent op een volwaardige budgettaire unie, maar het is waarschijnlijker dat er goede controlemechanismen opgezet worden van het staatsschuldniveau en begrotingstekorten, ondersteund door nominale bbp-groei; oftewel dat de afspraken die zijn gemaakt in het Verdrag van Maastricht in de toekomst daadwerkelijk geïmplementeerd zullen worden. In de tussentijd dienen er snel enkele maatregelen genomen te worden die rust bieden tot het moment dat een duurzame oplossing is uitgevoerd:
-De ECB-renteverhogingen van april en juli dienen direct te worden teruggedraaid
-De onbeperkte liquiditeitsvoorzieningen voor de Europese banken voor het eenjaars- en tweejaarsgeld dienen opnieuw te worden ingevoerd en zullen een belangrijke positieve stimulans voor het sentiment vormen
-De aankopen van Italiaanse en Spaanse obligaties zouden vervangen moeten worden door een versoepelend beleid (quantitative easing) waardoor er de facto een plafond ontstaat in de maximale spreads tussen de obligaties van de Europese landen ten opzichte van de bunds.
Deze voorstellen zijn niet bedoeld als een langetermijnoplossing voor de crisis, maar zullen de autoriteiten wat meer lucht geven. Tegelijkertijd kan er gewerkt worden aan die noodzakelijke oplossingen voor de lange termijn. En die duurzame oplossingen zullen een weerspiegeling moeten zijn van het feit dat een grotere budgettaire en politieke integratie onvermijdelijk zijn, wil de euro overleven.
Elke ochtend beleggingstips ontvangen? Meld u gratis aan voor Cashcow Daily!