De Europese inkoopmanagersindex – een van de beste real time graadmeters voor de economie – bereikte deze maand het laagste niveau in meer dan drie jaar (45,9). Omdat een niveau onder de 50 veelal gepaard gaat met een afname van de productie, is het welhaast zeker dat de Europese economie in het derde kwartaal verder is gekrompen.
Toch is er een gerede kans dat de eurozone binnen afzienbare tijd uit de recessie klimt. Het sentiment op de financiële markten is namelijk flink verbeterd sinds de toezegging van ECB-president Draghi eind juli om alles te doen om de euro te redden, wat positief door zou kunnen gaan werken in het vertrouwen van consumenten en bedrijven.
De scherpe daling van de euriborrente over de afgelopen 12 maanden voedt deze hoop. De afgelopen 15 jaar is dit namelijk steeds gevolgd door een duidelijke stijging van de inkoopmanagersindex – met andere woorden, door een aantrekkende economie. Een lagere euriborrente werkt bijvoorbeeld positief door in de koopkracht van huizenbezitters met een variabele hypotheekrente gekoppeld aan het euribortarief.
Bij het vooruitzicht van een mogelijk aantrekkende Europese economie zijn echter twee kanttekeningen te maken. Ten eerste is er sinds het ontstaan van de euro door de Europese overheden gezamenlijk nog niet zo hard bezuinigd als nu. Omdat de eurozone als geheel een vrij gesloten economie is en het nadelige effect van bezuinigingen op de economie groter is tijdens een financiële crisis zoals nu, zou het positieve ‘euriborrente-effect’ dit keer weleens teniet gedaan kunnen worden. Daarnaast zou het herstel beperkt kunnen blijven tot een handjevol Europese economieën, waaronder Duitsland en – hopelijk – Nederland. De recessie houdt in de meeste Zuid-Europese landen volgend jaar waarschijnlijk aan.
Door: ING Economisch Bureau
